Hoe bepaal je het juiste speenmoment?

,,Als je praat over spenen, dan gebruik ik een checklist met drie punten. Allereerst de voeropname; het kalf moet minimaal 1,5 kilo brok per dag vreten. Vervolgens kijk in naar leeftijd en gewicht: minimaal 9 weken, en een gewicht van ongeveer 90 kilo.”

Ontwikkeling van organen

De eerste weken na geboorte is een kalf voor zijn groei totaal afhankelijk van melk, stelt Twisk. De pens functioneert immers nog niet; het kalf haalt al zijn energie uit de vertering van melk. Die energie wordt gebruikt voor de groei en de verdere ontwikkeling van de organen. Wanneer er in deze periode spijsverteringsstoornissen optreden, loopt de ontwikkeling vertraging op.

Na het spenen is het kalf voor zijn groei en ontwikkeling vooral afhankelijk van de pens. Die moet in de periode voorafgaand aan het spenen goed ontwikkeld worden. Daarvoor is het van belang dat het kalf onbeperkt kalverbrok met voldoende eiwit en een hoog aandeel zetmeel kan vreten. Voor een goede brokopname moet het kalf bovendien ook water kunnen drinken. Daarnaast kan eventueel (met mate) structuurrijk hooi of gehakseld stro worden aangeboden, adviseert Twisk.

Terugvallen in groei

Wanneer het kalf ongeveer 1,5 kilo kalverbrok per dag vreet, kan het gespeend worden. ,,Het kalf kan dan het gemis van de energie uit de melk compenseren door meer brok op te nemen.”
Volgens de kalveropfokspecialist moeten veehouders oppassen dat ze niet te vroeg spenen. Dan valt het kalf namelijk terug in groei. Ook wanneer kalveren niet het juiste krachtvoer krijgen, zoals A-brok of een melkveerantsoen, kunnen ze terugvallen in groei, omdat ze dit nog onvoldoende kunnen verteren. En verder is beperken van stress rondom het spenen belangrijk. Twisk adviseert om naast het wegnemen van de melk zo min mogelijk veranderingen door te voeren, zodat het kalf in alle rust, optimaal kan doorgroeien.

Praktijk

Carolien Leenaars zegt sommige van de tips al te hanteren, maar voert sinds een jaar onbeperkt brok en daar wil ze meer grip op krijgen. „De kalveren nemen al snel 1,5 kilo brok op per dag." Aan de hand van het advies van Twisk weet de veehoudster nu dat ze gewicht als leidraad moet nemen. „Vanaf 9 weken meten we alle kalveren en kijken dan hoe ze uitkomen. Zodra ze groot genoeg zijn kunnen we de melk weg laten."