Rabobank: melkprijs van 50 euro komt rond seizoenspiek weer in beeld

In Nederland vertoont de melkaanvoer een neerwaartse trend. In januari van dit jaar daalde de melkaanvoer met meer dan 3 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Voor de eerste helft van 2024 verwacht de Rabobank in haar nieuwste update over de ontwikkelingen op de zuivelmarkt dat deze trend zich voortzet, met een verdere daling van ongeveer 2 procent. Deze daling schrijft de bank deels toe aan natte omstandigheden, die de voorjaarswerkzaamheden vertragen en het uitrijden van mest bemoeilijken. Dit resulteert op zijn beurt in hogere mestafzetkosten voor melkveehouders.

Desondanks brengen de stijgende melkprijzen een lichtpuntje in de duisternis, waardoor de marges op melkveebedrijven naar verwachting verbeteren. De Rabobank sluit een melkprijs van 50 euro inclusief toeslagen later dit jaar niet uit.

Lagere productie in Nieuw-Zeeland

De situatie is echter niet uniek voor Nederland, wereldwijd blijft de melkproductie achter in grote zuivelexporterende regio’s. In Nieuw-Zeeland, een belangrijke speler op de zuivelmarkt, presteren de melkvolumes beter dan eerder voorspeld voor het seizoen 2023-2024. Desondanks verwacht de Rabobank nog steeds een daling van de melkproductie voor het gehele seizoen. In de Verenigde Staten is de melkproductie al zeven opeenvolgende maanden gedaald, met slechts een kleine stijging in het vooruitzicht voor 2024.

Europese zuivelprijzen blijven over het algemeen stabiel. Recent hebben wereldwijde markt- en geopolitieke ontwikkelingen de EU en het VK geholpen bij hun zuivelexporten, vooral naar (Noord-)Afrika en het Midden-Oosten. Dit komt door hogere zuivelprijzen op de wereldmarkt en een zwakkere euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Desalniettemin lijkt de ruimte voor groei in exportvolumes af te nemen, gezien de stijgende EU-zuivelprijzen en beperkte beschikbaarheid.

Trage groei in China

China, een belangrijke speler op de wereldwijde zuivelmarkt, vertoont ook een trage groei in zuivelimporten. In 2023 daalden de Chinese zuivelimporten met 15,7 procent ten opzichte van het voorgaande jaar, voornamelijk als gevolg van een sterkere groei in de Chinese melkproductie. Voor 2024 verwacht de Rabobank echter een bescheiden groei van 1,1 procent in zuivelimporten, deels vanwege een minder snelle groei van de Chinese melkproductie en een vertraagde groei in zuivelconsumptie als gevolg van een lagere economische groei.

Terugkerend naar Europa, blijven de EU-zuivelprijzen over het algemeen stabiel, in tegenstelling tot het voorgaande kwartaal waarin grote schommelingen werden waargenomen. De prijzen voor volle melkpoeder zijn nagenoeg gelijk gebleven, terwijl weipoeder zelfs een lichte stijging heeft laten zien. Magere melkpoeder daarentegen heeft een kleine daling doorgemaakt. De lagere productie en hogere exportvolumes voor magere melkpoeder en boter laten volgens de bank zien dat de markt krapper is geworden, met minder voorraden en minder druk voor producenten om te verkopen.

Boter 6.000 euro per ton

Aan de andere kant zijn er kopers die nog steeds vraag moeten afdekken voor de korte termijn, zoals voor Pasen of het Suikerfeest, of kopers die bang zijn voor verdere prijsstijgingen vanwege de beperkte beschikbaarheid en herstellende vraag. Voor boter heeft dit geleid tot flinke prijsstijgingen in februari, in de spot- en termijnmarkten tot ongeveer 6.000 euro per ton. Toch worden er fysiek nog maar weinig volumes verhandeld tegen deze prijzen. De bied- en vraagprijzen voor zowel boter als magere melkpoeder liggen ook nog ver uit elkaar op de termijnmarkten. Wat betreft kaas lijkt de beschikbaarheid ruimer te zijn.

In Nederland heeft de melkverwerking de afgelopen jaren een verschuiving laten zien. Meer melk wordt verwerkt tot kaas en gecondenseerde melk, terwijl de productie van volle- en magere melkpoeder, boter en consumptiemelkproducten afneemt. Deze verandering komt door een transitie in de balans tussen melkvolumes, verwerkingscapaciteit en de verwaarding van verschillende productcombinaties.

Hoewel de vooruitzichten voor de zuivelmarkt wereldwijd enigszins gemengd zijn, blijft de situatie dynamisch en onderhevig aan veranderingen in vraag, aanbod en externe factoren zoals geopolitiek en klimaat. De komende maanden zullen volgens de Rabobank cruciaal zijn om te zien hoe de markt zich ontwikkelt en welke invloed dit heeft op producenten, exporteurs en consumenten wereldwijd.