Stikstofopname kan belangrijke factor worden in rassenkeuze bij mais

Het toevoegen van deze eigenschap kan telers helpen het ras te kiezen dat het beste bij hun situatie past. Het best passende ras in combinatie met het juiste vanggewas kan de stikstofuitspoeling tot een minimum beperkt worden.

Grote verschillen

Voor het vaststellen van de verschillen gebruikten de onderzoekers de resultaten van twee rassenproeven van 2019 tot en met 2022. De stikstofopname tussen de rassen varieerde in de eerste set tussen 180 en 215 kilogram stikstof per hectare, bij een opbrengst van 20 tot 25 ton per hectare. Bij de tweede set met eenzelfde opbrengst varieerde de stikstofopname tussen 240 tot 310 kilogram per hectare. In de praktijk ligt het verschil in stikstofopname waarschijnlijk tussen de 35 en 50 kilogram per hectare.

Droge stofopbrengst

De verschillen in stikstofopname worden veroorzaakt door verschillen in droge stofopbrengst en stikstofgehalte. Gemiddeld genomen neemt bij mais het stikstofgehalte af bij toename van de droge stofopbrengst, door het verdunningseffect. Er zijn echter rassen, die een hoge opbrengst combineren met een relatief hoog stikstofgehalte. Maar daar is op dit moment geen aandacht voor in de veredelingsprogramma.

Stikstofgehalte

Nu uit onderzoek naar voren komt dat rasverschillen in stikstofopname niet alleen afhankelijk zijn van de droge stofopname, maar ook van het stikstofgehalte van de plant adviseren de onderzoekers het stikstofgehalte toe te voegen als eigenschap in het rasvergelijkend onderzoek. Als belangrijk voordeel noemen de onderzoekers de mogelijkheid voor telers een ras te kiezen met een hoge stikstofopname wanneer de mais groeit op een perceel waar de kans op een mindere stikstofbenutting groot is.

Om vast te kunnen stellen waar in het groeiseizoen de rasverschillen in stikstofgehalte en stikstofopname ontstaan, is vervolgonderzoek nodig. Waarin tegelijkertijd wordt onderzocht waaardoor de verschillen ontstaan en wat de invloed van wortelomvang en- wortelgezondheid is op de stikstofopname.

Kringloop sluiten

Mais neemt in de meeste situaties meer stikstof op dan er gegeven wordt. Waardoor een negatieve stikstofbalans ontstaat. Maar er zijn ook situaties denkbaar waarbij er sprake is van een stikstofoverschot van maximaal 20 kilogram stikstof. Vanggewassen kunnen ervoor zorgen dat de stikstof in de kringloop behouden blijft. Een vanggewas neemt normaliter rond de 30 kilogram stikstof per hectare op. ‘Dat er in de praktijk toch nog uitspoeling van stikstof plaatsvindt, lijkt meer debet aan een te hoge drijfmestgift en suboptimale groeiomstandigheden’ aldus de onderzoekers.

Vanggewas blijft nodig

Een geslaagd vanggewas neemt rond de 30 kg stikstof per ha op. De verschillen in stikstofopname tussen de verschillende maisrassen is vergelijkbaar of groter. Dit betekent, volgens de onderzoekers, echter niet dan we geen vanggewassen meer hoeven te zaaien. ‘Het effect van vanggewas en maisras zijn aanvullend in tijd en plaats, met name omdat het stikstofopname patroon van mais en het stikstofmineralisatie patroon niet synchroon lopen.’ Het effect van de verschillende maisrassen op de stikstofopname lijkt betrouwbaarder dan de veronderstelde stikstofopname van een vanggewas. De beste resultaten worden echter behaald met een combinatie van het juiste maisras en een geslaagd vanggewas. Het vanggewas heeft daarnaast een belangrijke bijdrage aan de organische stof balans van de maisteelt en daarmee aan meer optimale groeiomstandigheden. Voor de winter is het een vanggewas, na de winter een groenbemester, zo stellen de onderzoekers.