Adema: Afrikaans vaccin voor blauwtong niet veilig genoeg

In Nederland en de EU is geen vaccin goedgekeurd voor blauwtong serotype 3 (BTV3). De in Nederland toegelaten vaccins zijn voor serotype 1, 4 en 8. Deze vaccins hebben echter geen werking tegen serotype 3. In Zuid-Afrika is wel een vaccin beschikbaar voor serotype 3, maar dit heeft slechts een voorlopige goedkeuring in dat land.

Adema heeft het medicijnbeoordelingsagentschap, onderdeel van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (aCBG)/Bureau diergeneesmiddelen (BD), gevraagd om dringend het vaccin te beoordelen. Het vaccin moet in Europa voldoen aan strikte veiligheids- en kwaliteitseisen voor zowel mens als dier, zoals vermeld in de brief aan de Kamer.

Twijfels over effectiviteit

Het beoordelingsproces vergt tijd. In uitzonderlijke gevallen, zoals nu het geval is, kan de minister een tijdelijke toestemming verlenen voor het gebruik van een niet-goedgekeurd vaccin.

Het aCBG/BD raadt het gebruik van het Zuid-Afrikaanse Blu-Vax blauwtongvaccin af vanwege veiligheidsrisico's, zoals ontbrekende informatie, het risico op aanwezigheid van andere virussen en niet-geïnactiveerd blauwtongvirus, gebrek aan accreditatie voor goede productiemethoden, en twijfels over de effectiviteit tegen BTV serotype-3 in Nederland. Dit advies wordt gedeeld door de Commissie toelating diergeneesmiddelen (Ctd).

Deskundigen verwachten dat vaccinatie voorafgaand aan deze winter, zelfs als er een beschikbaar vaccin zou zijn, weinig effectief zal zijn. Dit heeft te maken met de tijd die nodig is voor de opbouw van immuniteit na vaccinatie.

Limburg en Groningen nog vrij

Op dit moment zijn er meer dan 1000 bedrijven met blauwtongbesmettingen in Nederland. Hiervan zijn er 700 schapenbedrijven en 300 rundveebedrijven. Daarnaast zijn er vier besmettingen vastgesteld op geitenbedrijven en zeven bij alpaca's. Alleen de provincies Limburg en Groningen zijn momenteel nog vrij van blauwtongbesmettingen.

Deskundigen geven aan dat de verspreiding van het blauwtongvirus over Nederland het verwachte patroon lijkt te volgen. BTV3 lijkt bovendien meer ziekteverschijnselen te veroorzaken dan BTV8 in de jaren 2006-2008. De verwachting is dat BTV3 zal overwinteren.

Knutten minder actief

Een deel van de herkauwerpopulatie heeft nu bescherming tegen BTV3 vanwege eerdere infecties. Echter, een groot deel van de herkauwerpopulatie heeft nog geen bescherming tegen BTV3. Vanwege de afnemende temperaturen zullen knutten minder actief worden, waardoor het aantal nieuwe infecties zal dalen.

Het lijkt erop dat vaccinatie op dit moment weinig zal bijdragen aan deze afname. De meeste geïnactiveerde vaccins van goede kwaliteit moeten tweemaal worden toegediend met enkele weken tussentijd, en voldoende bescherming wordt pas verwacht 7-8 weken na de eerste vaccinatie.