Eerste Jumpstartboer wil stoppen met monovergister

De start in oktober 2016 van Jumpstart, een initiatief van FrieslandCampina, Groen Gas Nederland, Duurzame Zuivelketen (DZK), LTO en NZO, trok veel belangstelling. In 2020 moesten er duizend monovergisters bij melkveehouderijen staan, zo stelde destijds toenmalig topman Roelof Joosten van FrieslandCampina. Ook de toenmalige minister van Economische Zaken Henk Kamp kwam naar Friesland en bracht 150 miljoen euro SDE+-subsidie voor monomestvergisting mee.

De in België gemaakte Biolectric, kosten tussen de 1,5 en 2,5 ton, zou rendabel zijn voor duizenden grote veebedrijven vanaf 120 koeien. Een bedrijf met 150 koeien zou er volgens de berekeningen 5.000 euro per jaar netto aan overhouden. Grotere veebedrijven zouden met de duurdere BiogasPlus (3,5 tot 6 ton met behalve stroom ook biogasproductie) van het Nederlands bedrijf Host zelfs tot 70.000 euro netto mee kunnen verdienen. Dat alles op basis van twaalfjarige leasecontracten en gegarandeerde afname van stroom en gas.

‘Gewoon niet rendabel te krijgen’

Heeg kijkt daar nu heel anders tegen aan. „Ik heb een heel goede boekhouder bij Alfa, die heeft me al 18.000 euro voor alleen Jumpstart gekost. Hoe die ook rekende, het is gewoon niet rendabel te krijgen.”

Jan Willem Straatsma, duurzaamheidsmanager bij FrieslandCampina bij Jumpstart, heeft een andere visie. „Technisch is het prima gelopen, we hebben veel geleerd, ook door de inzet van Pieter. Het probleem is dat hun bedrijfssituatie sterk is veranderd. Ze hebben er een ander bedrijf van 50 hectare bijgekocht het afgelopen jaar. Er zijn nu niet genoeg koeien in relatie tot het land, te weinig overmest. Dat betekent een heel andere situatie die niet meer rendabel is.” Bovendien is het volgens hem een zeer complex project, waarbij een heleboel zaken bij elkaar komen; duurzaamheid, groene energie, kosten, financiering, uitstoot van broeikasgassen en vergunningen. Volgens hem draaien er nu vier installaties en volgen er heel snel vier andere.

‘Voorkomen dat het elders fout gaat’

Heeg zelf gelooft niet dat de uitbreiding naar 240 koeien op 117 hectare de oorzaak is. „Ik vertel nu mijn verhaal omdat ik wil voorkomen dat, als het bij andere boeren ook fout gaat, die gaan zeggen dat ik ze de waarheid had moeten vertellen. Ik zeg trouwens niet dat het op een ander bedrijf niet goed kan gaan, maar ik denk wel dat de kans heel erg klein is.”

In de regionale landbouwvakbladen Veldpost, Vee & Gewas, Stal & Akker en Agraaf van zaterdag 30 juni staat een uitgebreid verhaal over deze opmerkelijke stap.