Consumentprijzen blijven hoog, boeren krijgen minder voor hun melk

Ondanks dat de relatief sterke daling van de melkprijs in de eerste maanden van 2023 past dit wel binnen het normale seizoenspatroon, zo valt te lezen Agrimatie.nl, een site van de Wageningen Universiteit. Na een daling van de melkprijs in het voorjaar volgt in een normaal jaar een stijging van de melkprijs richting de zomer. De afgelopen jaren (2020 en 2021) laten een afwijkend beeld zien. In twee jaar tijd verdubbelde de melkprijs. Melkveehouders ontvingen in 2022 dan ook bijzonder hoge prijzen voor hun melk. De hoge uitbetaalprijzen stimuleerden boeren de melkproductie op te schroeven en dat zette de melkprijs vervolgens onder druk. Dit vertaalde zich in een scherpe daling van de uitbetaalprijzen in het eerste halfjaar van 2023.

Marktverstoringen

In 2020 en 2021 verstoorden de coronapandemie de afzet van zuivelproducten wereldwijd. Dit leidde in eerste instantie tot lagere uitbetaalprijzen voor de boeren. Maar in de loop van 2021 begonnen de prijzen voor voedselgrondstoffen op de wereldmarkt langzaam op te lopen. Een ontwikkeling die in een stroomversnelling kwam door de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022. Met name de prijzen van energie en voer zijn in de eerste maanden na de invasie enorm gestegen.

De sector

Nederland telde in 2022 circa 14.700 bedrijven met melk- en kalfskoeien, die gezamenlijk 13,8 miljard melk afleverden aan de zuivelindustrie. Een relatief klein deel van de geproduceerde melk wordt op de boerderij verzuiveld.

Nederland telt 26 zuivelondernemingen. Het overgrote deel van de melk, ongeveer 90 procent, wordt door ‘slechts’ vijf procent van alle verzuivelaars verwerkt. 57 procent van de melk wordt verwerkt tot kaas, 13 procent tot melkpoeder.

Circa 30% van de zuivelproductie blijft in Nederland, 45% wordt afgezet binnen de EU en dan met name in Duitsland, België en Frankrijk. Ongeveer een kwart van de geëxporteerde zuivel verlaat de EU, waarbij China, Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk de drie belangrijkste afzetlanden zijn.