Column: Huppelen

Michel komt binnen om koffie te drinken. “Hoe ging het met melken?”, vraag ik hem. “Het ging wel,” zegt hij. “Alleen hebben we weer drie koeien met uierontsteking.” De oorzaak: teveel koeien op de pot. Krap vierenhalve vierkante meter ligruimte per koe. Waar de streefnorm toch wel zes is? Wat zullen we blij zijn als van de week de koeien weer naar buiten kunnen, naar hun uitloop. Dan hebben ze in ieder geval meer plek. De uitloop was door de regen en de sneeuw van de winter zo blubberig geworden, dat we die eerst met de shovel gelijk moesten schuiven. En van de week was het dan eindelijk genoeg opgedroogd dat we ermee bezig konden. Stroomdraadje eromheen en de ‘wei’ was klaar.

Strohok of ligboxen?

Maar ja. De potstal is dus eigenlijk te klein. We zijn destijds met een pot begonnen, omdat het makkelijk en goedkoop was. Maar naarmate het aantal koeien bleef stijgen (als je geen jongvee verkoopt, gaat dat immers vanzelf), werd de pot al voller en voller. En nu we steeds meer periodes met uierontsteking, speenbetrappingen en gebroken staarten hebben, plus een chronisch hoog celgetal van rond de 400.000, moesten we er toch eens goed over nadenken: óf meer plek maken óf koeien eruit. En het strohok houden of toch ligboxen maken?

Het stro instrooien (met de hand!) neemt veel tijd in beslag en het is toch elk jaar weer een heel karwei om voldoende stro te persen in de buurt, helemaal in een droog seizoen. Waarbij het transport weer een heel ander verhaal is; met oude wagens over de asfaltwegen, alles onverzekerd. Het is natuurlijk mooi om stromest te hebben. Het stinkt niet, het is stapelbaar en je kunt het alvast naar de rand van het maisland brengen om in de herfst uit te rijden voor het ploegen. De koeien liggen er heerlijk in, lekker dollen en gek doen bij een verse baal. En koeien die slecht ter been zijn, hebben veel vrijheid om te staan hoe ze willen en kunnen daardoor gewoon doorgemolken worden. Plus dat het stro er ‘gezellig’ uitziet. Wat voor ons ook belangrijk was, omdat we vanuit de woonkamer zo de stal inkijken.

Afscheid van stro

Toch hebben we van de week besloten om afscheid te nemen van het stro. Bij de melkkoeien althans. En om daar ligboxen te gaan maken. Maar hoe? En wat? De boxen kant-en-klaar kopen, zelf maken of hier ergens laten maken? Honderd euro voor een gegalvaniseerde gebogen pijp is ook nog al wat. En hoe gaan we het indelen? Als we het dak aan de zijkant een halve meter verlengen, kunnen we in totaal vijf rijen boxen maken voor zo’n 120 koeien. Vanwege de standpalen moeten de boxen wel ruim op 1,25 meter. En hebben we voor de mestgangen ertussen niet meer dan 2,50 meter over. We gaan er maar vanuit dat dat voldoende zal zijn.

Wat het aantal koeien betreft, zullen er dan wel een aantal uit moeten. Want er lopen er nu een 130 stuks. Maar er staan er toch al tien op de nominatielijst voor het slachthuis, dus dat zou voor eerst genoeg zijn. En voor daarna zullen we misschien toch wat minder jongvee aan moeten houden. Want met dertig drachtige vaarzen hebben we anders de stal zo weer vol. Maar ja, hoe selecteer je die? En aan wie moet je hier je jongvee verkopen?

Arbeidsinspectie

Tja, dat zijn dus een aantal vraagstukken die onze gemoederen op dit moment bezig houden. Naast de jaarlijks terugkerende beslissingen omtrent het landwerk (welke maïsrassen zijn er beschikbaar, welke kunstmest moeten we strooien, welk spuitmiddel?). En een aantal gebeurtenissen dat nogal wat extra papierwerk met zich mee bracht. Waaronder de vrijwillige blauwtong-inentingen. En een niet-vrijwillige controle van de Arbeidsinspectie, die door een ex-medewerker op ons dak was gestuurd. Waardoor we wat aanpassingen op de boerderij moesten doen (waaronder een aarde maken voor de stal en alle stroomdraden veilig weg werken). Maar wat hoofdzakelijk toch inhield dat Michel een week lang bezig was met extra papierwerk en bezoekjes aan het kantoor (in de stad op een uur rijden, net in de week van de bevalling van onze zoon!).

Veel denkwerk en veel binnen zitten dus. Maar gelukkig hebben we hier de eerste krachtige voorjaars-zonnestralen al gehad. Waardoor je wel naar buiten gelokt wordt om daar bezig te gaan. En waardoor je helemaal zin krijgt om er tegenaan te gaan. Om te gaan bouwen, verbouwen en de boel aan te pakken. Net als de geboorte van onze zoon, nu alweer bijna vier weken geleden. Een moment waar je lang naar uit hebt gekeken. En als dan alles goed gaat en gezond is, dan krijg je vanzelf zin om te gaan huppelen. Net als de koeien die van de week voor het eerst naar buiten mochten in hun uitloop, haha.

En wat het stro betreft, misschien hoeven we er nog niet helemaal meteen afscheid van te nemen. Dan houden we eerst gewoon stro in de boxen… om af te wennen.