Video: Bij hitte een optimale voeropname, melkproductie en dierenwelzijn dankzij vernevelingssysteem

De temperatuurmeter geeft buiten 30 graden aan, maar in de stallen van Hoeve Boveneind is het een stuk koeler. De 140 koeien ondervinden er geen last van de hitte. Melkveehouder Wilfred de Bruijn beaamt: “Je kunt momenteel bij ons beter in de stal zitten dan in huis.” Sinds drie jaar zorgt een vernevelingssysteem bij hoge temperaturen voor verkoeling in zijn stallen. Hittestress is dan ook verleden tijd bij Hoeve Boveneind in het Gelderse Herwijnen. In hun stallen wordt water onder hoge druk verneveld en via ventilatoren verspreid. Hierdoor daalt de staltemperatuur, ademen de koeien koude lucht in en blijft hun lichaamstemperatuur stabiel. Het mist-koelingssysteem is geleverd en geïnstalleerd door Hittestress.nl, onderdeel van TS Group Holland uit Buren.

Zoektocht naar een oplossing voor hittestress

Hittestress bij melkvee is een nachtmerrie. Tot drie jaar terug deed Wilfred alles wat hij kon om het leed van zijn schuimbekkende koeien te verlichten. Hij zette de staldeuren wijd open en paste het rantsoen aan. Toch kon dit niet voorkomen dat de koeien een calciumtekort opliepen. Ook kelderde de melkproductie met 20% zodra de temperatuur omhoogging.

De zomers worden warmer. Hoe gaan we om met hitte? Wat doen andere boeren? Wilfred komt als vruchtbaarheidsspecialist van CRV al 18 jaar bij melkveebedrijven over de vloer. Zo ontdekt hij het mist-koelingssysteem van Hittestress.nl. Een grote investering, maar de resultaten en de ervaringen van de boeren die hij hierover spreekt zijn overtuigend. Wilfred gaat nog een stap verder en vraagt HAS Hogeschool Den Bosch, waar zijn boerderij als praktijkleerbedrijf aan verbonden is, om mee te kijken. Studenten van HAS onderzoeken verschillende systemen om hittestress te bestrijden en maken een SWOT-analyse. Aan de hand hiervan wordt gekozen voor het mist-koelingssysteem van Hittestress.nl.

Grote investering, snel terugverdiend

“Achteraf denk ik had ik ’t maar jaren eerder gedaan,” zegt Wilfred. Sinds het mist-koelingssysteem bij hitte zijn stallen verkoelt, is er geen gedoe meer met de koeien. “Voorheen had ik een uitval van zo’n twee, drie koeien door hittestress. Nu is er geen dierenleed en blijft de voeropname en de melkproductie op peil.” De grote investering verdiende Wilfred in twee jaar terug. Enerzijds door de continuïteit van de melkproductie, anderzijds door het wegvallen van kosten voor de veearts en het afvoeren van vee. Toch zijn niet alle voordelen in geld uit te drukken. Wilfred: “Wat voor een bedrag hang je aan emotie en dierenleed?”

Een nadeel is er ook. Het vernevelingssysteem heeft een hoog energieverbruik. Bij Hoeve Boveneind komt het neer op een stijging van 15%; bijna 18.000 kilowatt. Gelukkig ligt het dak vol met 800 zonnepanelen en kan de melkveehouderij zo het hoge energieverbruik opvangen.

Bij hitte een optimale voeropname, melkproductie en dierenwelzijn dankzij vernevelingsysteem

Energiezuinige ventilatoren met EIA-subsidie

Als antwoord op het hoge stroomverbruik heeft Hittestress.nl haar assortiment uitgebreid met nieuwe energiezuinige ventilatoren. Deze ventilatoren realiseren tot 60% minder energieverbruik. Bovendien vallen de ventilatoren, net als het mist-koelingssysteem, onder de Energie-investeringsaftrek. Veehouders kunnen 45% van de investeringskosten van deze energiebesparende bedrijfsmiddelen aftrekken van de fiscale winst. Koeling is maatwerk, weten ze bij Hittestress.nl. Daarom wordt per stal bekeken welke type en hoeveel ventilatoren nodig zijn voor een zo laag mogelijk energieverbruik. De nieuwe energiezuinige ventilatoren zijn sinds begin dit jaar leverbaar en draaien inmiddels naar tevredenheid bij een aantal veehouderijen in Duitsland.

Een geautomatiseerd mist-koelingssysteem

Nu de stallen van Wilfred worden gekoeld door het mist-koelingssysteem, merkt de melkveehouder op dat zijn koeien meer activiteit vertonen. Ze lopen vaker naar de drinkbak dan voorheen. Op Hoeve Boveneind worden de bewegingen en de gesteldheid van de koeien nauwgezet in de gaten gehouden. De koeien dragen zowel een halsband als een band om de poot. Deze data worden gebruikt voor colleges en voor onderzoek van HAS Hogeschool. In deze data is ook het positieve effect van het vernevelingssysteem zichtbaar. Wanneer bij de koeien een afwijking van meer dan 5% wordt waargenomen, ontvangt Wilfred een attentie. Hij kan dan snel ingrijpen en de situatie voor de koe optimaliseren. Vóór het mist-koelingssysteem kon Wilfred bij extreem hoge temperaturen zo’n 90 attenties per dag verwachten. Nagenoeg de hele veestapel ervaarde dan ongemak van de hitte. Nu met verneveling in de stal en een buitentemperatuur van 30 graden is het aantal attenties slechts 2 stuks. Het betreffen koeien die tochtig zijn.

Het mist-koelingssysteem dat de temperatuur in de stal met 6 tot 8 graden laat dalen is volledig geautomatiseerd. De sensoren in de stal monitoren de temperatuur en de luchtvochtigheid en starten wanneer nodig de verneveling. Als de luchtvochtigheid te hoog is stopt de verneveling. Zo wordt voorkomen dat de koeien en de stal te nat worden. De ventilatoren blijven wel draaien en houden de stal koel. Na het zomerseizoen wordt het systeem door de monteurs van Hittestress.nl winterklaar gemaakt. De korte lijntjes met de leverancier zijn plezierig. “Ik word enorm door hen ontzorgd”, aldus Wilfred.

Lees meer over Hittestress