Landbouwvrijstelling berekenen bij verkoop of bij levering?

In de periode vóór de crisis deden landbouwers en tuinders vaak goede zaken met projectontwikkelaars. Ze verkochten percelen grond voor een mooie prijs, bijvoorbeeld voor woningbouw. Pas als de woningbouwbestemming was geregeld, werd de grond geleverd. Tussen verkoop en levering kon hierdoor jaren zitten, waarin de waarde in agrarische bestemming was gestegen. Wat betekent dit voor de landbouwvrijstelling? Wordt die dan ook hoger? De rechter heeft hierover een definitieve beslissing genomen.

De landbouwvrijstelling stelt een deel van de verkoopwinst van landbouwgronden vrij, mits deze landbouwgronden zijn gebruikt in het eigen landbouwbedrijf. De vrijgestelde waardestijging is beperkt tot de waardeveranderingen van de landbouwgronden in de agrarische bestemming (ook wel bekend als: WEVAB). Deze WEVAB is bij veel ondernemers in de periode tussen verkoop en levering van de landbouwgronden gestegen.

Winstneming bij levering
De verkoper mag volgens de fiscale regels (meestal) de winst op de verkooptransactie in zijn aangifte verantwoorden op het moment van de levering. Als de WEVAB in de tussenliggende periode is gestegen, dan is het voordelig om landbouwvrijstelling ook te berekenen op het moment van de levering. Deze is dan namelijk hoger, zodat er minder verkoopwinst wordt belast. De Belastingdienst zag de opbrengsten slinken en is tegen dit voordelige standpunt ten strijde getrokken. Er lopen verschillende procedures, waarvan de eerste inmiddels door de Hoge Raad is gewezen.

Landbouwvrijstelling berekenen bij verkoop
Volgens de Hoge Raad moet de WEVAB op hetzelfde moment worden berekend als de waarde in het economische verkeer (de verkoopsom in de verkoopovereenkomst). Het verantwoorden van de verkoopwinst bij levering is een keuze, want de winst verantwoorden op het moment van verkoop is ook toegestaan. De berekening van de landbouwvrijstelling mag volgens de Hoge Raad niet afhangen van deze subjectieve keuze van de landbouwer.

Eenvoudig voorbeeld (zonder kosten e.d.)

Conclusie
De landbouwvrijstelling moet worden berekend op het moment van de verkoopovereenkomst. Wordt de winst verantwoord op het moment van levering, dan is een tussentijdse wijziging van de WEVAB niet relevant. Dit is nadelig voor ondernemers waarvan de WEVAB in die periode is gestegen. Het arrest kan juist voor andere landbouwers en tuinders een voordeel opleveren, namelijk als de WEVAB in de tussenliggende periode is gedaald.

Alfa is kennispartner van Melkvee.nl, het online platform voor melkveehouders. Wekelijks presenteren wij u het laatste nieuws op onze partnersite. Ook heeft Alfa, samen met Melkvee.nl, de Marge-Monitor Melkveehouderij ontwikkeld. Deze geeft in een oogopslag weer hoe de Nederlandse melkveesector er voor staat. Wilt u een gratis indicatie van de financiële positie van uw bedrijf? Ga naar www.melkvee.nl/kennispartner/alfa/.

Tekst: Arne de Beer