Nitraatgehalte grondwater daalde in 2021

Voor de nitraatconcentratie in het grondwater hanteert de Europese Unie een norm van 50 milligram nitraat per liter. In2021 voldeed 94 procent van de bedrijven aan deze norm.
Lössgrond geeft meeste problemen
Op lössgrond worden traditioneel de hoogste nitraatconcentraties gemeten. Wel was er in 2021 een aanzienlijke toename te zien in het aantal bedrijven dat erin slaagde te voldoen aan de norm van 50 milligram per liter. Het aandeel bedrijven dat voldeed aan de nitraatnorm steeg van 29 procent in 2020 naar 39 procent in 2021. Ook op klei groeide het aantal bedrijven dat onder de EU-nitraatnorm bleef, van 68 procent in 2020 naar 76 procent in 2021.
Droge zandgronden blijven zorgenkindje
Op de zandgronden daalde het aantal bedrijven dat aan de norm voldeed van 48 naar 41 procent. De meeste problemen doen zich voor op de zandgronden in Brabant en Limburg. In deze regio bevinden zich de meest droge zandgronden. Tegelijkertijd telen boeren en tuinders in deze regio meer uitspoelingsgevoelige akker- en tuinbouwgewassen.
Droogte heeft veel invloed op mate van uitspoeling
Droogte beïnvloedt het nitraatgehalte in het grondwater op verschillende manieren. Door droogte neemt de gewasgroei af, waardoor de gewassen minder stikstof opnemen en het stikstofbodemoverschot toeneemt. Daarnaast is het een gegeven dat wanneer er minder water in de grond zit de hoeveelheid stikstof per liter water stijgt. En een derde oorzaak van een oplopende stikstofconcentratie onder droge omstandigheden is gelegen in het feit dat droogt de denitrificatie remt. Denitrificatie is het proces in de bodem waarbij nitraat wordt omgezet in N2 en N2O (lachgas). Hierdoor blijft er meer nitraat in de bodem aanwezig en neemt uiteindelijk de hoeveelheid nitraat in het grondwater toe. 2021 was een natter jaar dan de drie jaren daarvoor. En dat is de meest waarschijnlijke verklaring voor de daling van het nitraatgehalte in het grondwater.