LTO en Agractie reageren positief kritisch op essay ‘Alternatieven voor KDW’

De wetenschappers Jan Willem Erisman, Chris Backes en Wim de Vries hebben in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit onderzocht of er een alternatief is voor de Kritische Depositie Waarde (KDW). Dat voorstel is onlangs gepresenteerd.

LTO vindt het jammer dat er in het onderzoek puur op de KDW is gefocust en niet naar andere manieren is gekeken om de staat van de natuur te beoordelen en te borgen. De belangenbehartiger vindt dat een gemiste kans. ‘Omdat deze eenzijdige focus op stikstof juist de kern vormt van de huidige impasse. Het juridisch moeras dat ons land nu al ruim vier jaar lang gijzelt is ontstaan door de eenzijdige stikstoffocus in de wet’, schrijft LTO in een persbericht.

Integrale beoordeling

Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland & Omgeving bij LTO, reageert: „Wij hoopten en verwachtten dat de wetenschappers zich met een onbevangen en kundige blik zouden buigen over de vraag hoe de staat van instandhouding van de natuur integraal beoordeeld kan worden, anders dan alleen naar de KDW en stikstof te kijken. Andere Europese landen doen dit immers ook op andere wijze.”

LTO vindt het een gemiste kans dat de auteurs niet ingaan op welke verschillende drukfactoren op de natuur aan de orde zijn en hoe een omgevingswaarde daar uitdrukking aan kan geven. Elshof: „Om de papieren stikstof-schijnwerkelijkheid te overstijgen zou juist aanvullend veldonderzoek een cruciale rol moeten spelen om de natuur te beoordelen. Alleen zo krijgen we in tal van natuurgebieden duidelijkheid over de werkelijke staat van de natuur, én het belang van andere drukfactoren zoals waterbeheer, recreatiedruk, klimaatverandering en de manier waarop het gebied beheerd wordt.”

Drukfactor stikstof

Agractie schaart zich achter LTO. Uit het rapport: ‘Om vast te stellen wat de relatieve bijdrage van bijvoorbeeld stikstof en hydrologie is op de ongunstige staat van instandhouding in elk gebied is langjarig gebiedsspecifiek ecologisch onderzoek nodig.’

De belangenbehartiger is daar verbaasd over: ‘We zijn al ruim 25 jaar de uitstoot aan het verminderen. Inmiddels is er al meer dan 65 procent stikstof gereduceerd. Men wil dat van de resterende 35 procent stikstofemissie nogmaals binnen afzienbare periode de helft wordt gereduceerd met zeer ingrijpende gevolgen voor boeren. En dat alles zónder enig concreet zicht te hebben óf de natuur er daadwerkelijk ook maar iets mee opschiet.’

Doelsturing

LTO en Agractie kunnen zich vinden in het voorstel om bij boeren te sturen op emissies in plaats van depositie. Elshof van LTO noemt het een waardevolle aanbeveling voor het beoordelen van agrarische bedrijven op hun feitelijke bijdrage aan de emissies en niet op basis van een veronderstelde bijdrage aan de stikstofdepositie. Hierin zien wij aanknopingspunten voor een vervolggesprek. LTO beoordeelt de suggestie voor het sturen op emissies als positief en ziet uit naar vervolggesprekken om dit nader te verkennen.

Tegelijkertijd zijn Elshofs zorgen niet weggenomen: „Als de regering volhardt in het handhaven van de KDW in de wet, dan is niet duidelijk wat er qua emissie-eis gebeurt richting agrarische bedrijven wanneer doelstellingen voor Natura 2000-gebieden niet gehaald worden. Als bijvoorbeeld de buitenlandse emissies niet of onvoldoende afnemen, zijn wij bezorgd dat het Rijk alsnog scherpere reductiedoelen aan de landbouw oplegt, terwijl niet duidelijk is of de staat van instandhouding van de natuur daar werkelijk mee geholpen is. De regering moet echt afscheid nemen van het sturen op stikstofdepositie en zorgdragen voor duidelijkheid over hoe de staat van de natuur wél beoordeeld moet worden. Het verstoppen achter KDW-waarden die een metafysische betekenis voor de staat van natuur wordt toegedicht moet stoppen. Het moet weer gaan over wat werkelijk de staat van de natuur is en wat er reëel gezien nodig is om de natuur in stand te houden.”