'Oppassen voor EU-brede hectarepremie die verschillen nivelleert'

Een voorbeeld van innovatie is het stimuleren van eiwithoudende gewassen. Gaat het areaal sojabonen in Nederland de enorme groei van het areaal maïs sinds de jaren 70 van de vorige eeuw achterna? Als het aan Huitema ligt wel. Gisteren werden een aantal amendementen van zijn hand die gericht zijn op het stimuleren van Europese eiwitgewassen aangenomen. Ook Europarlementariër Annie Schreijer van het CDA boekte succes met enkele amendementen die de Europese teelt van eiwitgewassen moeten bevorderen.
Soja naar China
Huitema ziet voor de Nederlandse praktijk een cruciale rol weggelegd voor de veredeling. Wat hem betreft gaat de teelt van gras ook onder het Europese plan van aanpak vallen. Gras is immers ook een eiwithoudend gewas.
Het is ook mogelijk dat de teelt van eiwithoudende gewassen in de toekomst wordt gestimuleerd met hectarepremie. Maar Huitema geeft toe dat dat er nog een lange weg te gaan is, voordat de Europese Unie daadwerkelijk veel minder plantaardig eiwit gaat invoeren in de vorm van veevoer.
Volgens EU berekeningen is het aandeel veevoer dat bestaat uit grondstoffen met Europees plantaardig eiwit in 2030 niet verder gestegen is dan enkele procenten, bij gelijkblijvend beleid. Dat heeft onder andere te maken met goedkope importen van elders in de wereld. Huitema: ‘Ik kan niet in een glazen bol kijken. Het gevoel is dat soja-import uit Zuid-Amerika niet duurzaam is. Maar als Europa niets doet, loopt het ook het risico dat de wereldwijde handel in eiwitrijke grondstoffen voor veevoer vanuit Zuid-Amerika zich verlegt van Europa naar China. Dat maakt de voedselvoorziening van de Europese Unie kwetsbaar.’
Minder kunstmest
Huitema maakt zich er sterk voor dat Europa het ondernemerschap beloont en innovatie in onder meer duurzame landbouw stimuleert. Stap voor stap komt in zijn ogen het moment dichterbij dat de Nederlandse veehouders de bemesting van hun bodem op peil kunnen houden met verwerkte mest en andere organische meststoffen, in plaats van de fossiele brandstoffen vretende kunstmestproductie.
Dankzij voorstellen van Huitema zal de Europese Commissie binnen twee jaar met criteria komen waarmee kunstmestvervangers, gemaakt van dierlijke mest gebruikt mogen worden boven de gebruiksnorm voor dierlijke mest, is de verwachting.
Daarnaast zal hoogstwaarschijnlijk een extra categorie toegevoegd worden aan de zogenoemde Europese meststoffenverordening, die het mogelijk maakt dat organisch fosfaat afkomstig van rioolzuiveringsslib te gebruiken is binnen de land- en tuinbouw. Nu maakt het ministerie van LNV voor deze categorie specifieke uitzonderingen.
EU landbouwbudget onsje minder?
'Het EU budget voor de landbouw kan wel een onsje minder', zei minister president Mark Rutte onlangs in zijn redevoering in Berlijn over de toekomst van de EU. Huitema is het ermee eens dat het Europees landbouwbudget veel efficiënter ingezet kan worden. ‘Een lager Europees landbouwbudget biedt kansen voor de Nederlandse landbouw. Het huidige landbouwbeleid is namelijk vooral gunstig voor Europese landen die alles bij het oude willen laten en niet mee gaan in een veranderende wereld', aldus Huitema.
'Een lager landbouwbudget dwingt Brussel namelijk na te denken hoe we de concurrentiepositie van de Europese boer structureel kunnen verbeteren, in plaats van ondoordacht inkomenssteun te geven. Ik heb liever dat boeren en tuinders hun inkomen uit de markt halen dan dat ze afhankelijk zijn van Brussels geld. Bovendien zie je dat de directe inkomenssteun kapitaliseert in het systeem, bijvoorbeeld door hogere grondprijzen.'
De concurrentiepositie van de Nederlandse landbouw is volgens de Europarlementariër bovengemiddeld goed en heeft daardoor veel meer baat bij een modern landbouwbeleid. 'Waar Nederland namelijk voor op moet passen is dat de hectarepremies in de verschillende lidstaten gelijk getrokken wordt naar een zogenoemde ‘flat rate’. Nu incasseert Nederland pak ‘m beet 400 Euro per hectare en Oost Europa 150 Euro. Maar Nederland presteert ook veel meer. Dat moet de Europese Unie belonen.’