Brussel zet in op forse korting landbouwsteun

Komende vrijdag zal dit in Brussel worden besproken bij de bijeenkomst van Europese regerlingsleiders.

De Europese Commissie heeft de EU-regeringsleiders verschillende scenario’s voorgelegd betreffende de meerjarenbegroting van Europa voor de periode 2020-2026. Daarbij gaat de Commissie ervan uit dat het EU-budget moet stijgen om nieuwe taken zoals het veiligheidsbeleid, de grensbewaking en het immigratiebeleid te kunnen betalen, ten koste van het budget voor landbouwsteun.

Landbouwsubsidies

Momenteel wordt meer dan de helft van de Europese uitgaven besteed aan landbouwsubsidies. Dit gaat voor een deel op aan boeren in West-Europa die dat volgens Brussel niet nodig hebben. Daarnaast gaat een deel van de landbouwsteun naar de armere regio’s in de EU.

Netto-betaler

Nederland is al jaren netto-betaler aan de EU, met 7 miljard euro per jaar. Omdat Nederland meer afdraagt aan de Europese kas dan dat het krijgt, geldt voor Nederland sinds jaar en dag een korting van 1 miljard euro op de afdracht.

In verband met de Brexit zal Nederland - volgens berekeningen die momenteel in Brussel circuleren - 1 tot 2 miljard euro extra moeten gaan afdragen aan Brussel. Bovendien wil EU-begrotingscommissaris Oetinger ook die netto-betalers-korting van 1 miljard euro schrappen. 

Macron: fors bezuinigen op landbouw

Wat de landbouw aangaat, verklaarde de Commissie al eerder dat de directe inkomenssteun voor de rijkere boeren drastisch omlaag moet. Dit is haar in het algemeen niet in dank afgenomen.

De Commissie heeft dezer dagen echter een onverwachte maar machtige bondgenoot gekregen in de persoon van de Franse president Macron. Die verklaarde onomwonden dat hij fors wil bezuinigen op de landbouwuitgaven; een geluid dat geen enkele president voor hem ooit liet horen. Macron ging nog een stapje verder door te verklaren dat de Europese landbouw grondig moet worden hervormd, wat in de praktijk zal neerkomen op substantiële bezuinigingen.

Gezien het herstel van de as Parijs-Berlijn ligt het in de lijn der verwachting dat die twee landen het voortouw zullen nemen bij de hervormingen in de EU-landbouw. Dat alles klinkt de Europese Commissie als muziek in de oren. Die gaf al eerder te kennen dat het huidige stelsel van landbouwsteun na 2020 niet kan worden voortgezet.

Ingrijpende bezuinigingsplannen

Aan de vooravond van de Europese top heeft Brussel daarom twee zeer ingrijpende bezuinigingsplannen gelanceerd.

In het eerste voorstel wordt het landbouwbudget met 30 procent ingekrompen; een besparing van 120 miljard euro. In veel lidstaten (zeker in de rijkere zoals Nederland) zou het landbouwinkomen daardoor met gemiddeld 10 procent dalen. Deelsectoren die sterk afhankelijk zijn van inkomenssteun, zoals de vleesveehouderij, zullen de besparing nog harder voelen.

Het tweede scenario omvat een besparing van 60 miljard euro (of 15 procent) op de landbouwuitgaven. In dat geval zullen de gevolgen kleiner zijn, maar nog altijd goed voelbaar. Een ding is zeker: Nederland zal bij de onderhandelingen over de meerjarenbegroting alle zeilen moeten bijzetten om een financiële klap te voorkomen. De onderhandelingen moeten in mei uitmonden in een nieuw begrotingsakkoord.