'Beperken verlies organische stof belangrijker dan bemesting'

Kuikman sprak onlangs op een bodemthemadag in Nijkerk. Telers roepen volgens hem vaak eerst om meer ruimte binnen de N- en P-normen, om hun organische stof op percelen in stand te houden. Maar Kuikman wijst eerst op preventie van verliezen, dan op aanvoer uit gewasresten en groenbemesters en pas als laatste op bemesting.

„Je kunt de eerste verliezen van organische stof beperken door een minder intensieve grondbewerking. De tweede stap is een vanggewas of een groenbemester”, zegt hij.

Lastig

Problemen in organische stofgehaltes zijn volgens Kuikman lastig te repareren met dierlijke mest. Koolstofrijke gewasresten zijn juist wel goed voor de bodem. "In de akkerbouw kan de helft van de organische stof uit gewasresten komen. Op grasland is dat zelfs wel driekwart uit de wortelresten van het gras. Deze interne kringloop is belangrijk. Het is de meest effectieve recycling binnen de teelt.”

Stabielere opbrengsten

Grond met meer organische stof uit gewasresten houdt meer water en nutriënten vast. Dergelijke gronden zijn dan ook stabieler in gewasopbrengst. Dat voordeel is overigens beter te zien onder extremere omstandigheden, zoals in Spanje en Zuid-Italië, en in mindere mate op de rijkere Nederlandse bodems, volgens de onderzoeker.

Lange adem

Hij wijst er wel op dat het opbouwen van organische stof een kwestie is van lange adem. Smart Soil keek samen met boeren in de omgeving Eibergen (Achterhoek) over een periode van tien jaar terug naar de teelten en het bodembeheer. Zo onderzocht het project of het beheer voorspellend is voor de organische stofopbouw in de bodem.

Directere beloning

Kuikman stelt dat goede organische stofopbouw zowel voordelen biedt voor de boer (betere structuur en stabielere opbrengsten) als voor de samenleving (betere waterkwaliteit). Voor het waterbedrijf in de Achterhoek was dat een reden om samen te werken met de boeren in het waterwingebied.

Kuikman pleit wel voor een directere beloning van goed bodembeheer. "Zo krijgt de teler eerder iets te zien van het uitgestelde voordeel uit zijn handelen."