De stip op de horizon van Frank Verhoeven

Als eigenaar van adviesbureau Boerenverstand houd ik me bezig met een schone en zuinige melkveehouderij, met kringlopen, bodem en biodiversiteit. Regelmatig denk ik na over de toekomst van de landbouw en soms denk ik dat zolang er geen oorlog uitbreekt, het zoeken zal blijven naar de meerwaarde van de boer in Nederland. “We moeten de wereld voeden” gaat er niet in, iedereen heeft immers meer dan genoeg te eten. Bovendien voedt bijvoorbeeld een melkveehouder vrij eenzijdig met melk, waarvan 75% het land uit gaat. Dat onze landbouw 10% bijdraagt aan het Bruto Nationaal Product vindt de gewone mens ook niet zo boeiend. Dat is allemaal wel zo, maar het geeft geen automatische “licence to produce”.

Het onderhouden van het landschap en het zorgen dat kinderen weten waar hun eten vandaan komt, verkoopt al een stuk beter. Koeien hebben het voordeel dat ze een hoge aaibaarheid hebben, dat geeft de sector misschien meer kansen. Dat gezegd hebbende betekent ook dat de melkveehouderij moet blijven investeren in die “aaibaarheid”. Vergunnen wordt steeds meer gunnen en daarin zal die maatschappelijke toegevoegde waarde belangrijker worden. We wilden dat de boer ondernemer werd, maar in de toekomst is de boer weer gewoon boer. Als boer is uw draagvlak vele malen groter dan van een willekeurige ondernemer op een industrieterrein. En dat is niet een klein beetje waard, dat is precies de reden waarom boeren altijd toekomst kunnen houden in ons land.

Maar als u over 10 jaar nog boer bent heeft U alle afhankelijke adviseurs van het erf geschopt en uw vakmanschap flink verbeterd. Over 10 jaar zijn er geen bedrijven meer met te hoge voerkosten en een te zware financiering. Die zijn, vrees ik, failliet. In mijn stip op de horizon ligt u niet meer wakker van de “marge monitor”, maar hebt u vooral geïnvesteerd in nieuwe kansen. U doet niet meer wat iedereen om u heen zegt dat u moet doen, maar doet wat u zelf het allerliefste wilt doen. U heeft een bedrijf met een omvang die past bij u als persoon, bij het gezin. De mooie reclames van turbokoeien, turbomais en 250+ bedrijven doen u niks meer.

Een land vol diversiteit

Ik zie over 10 jaar een diversiteit aan landbouwbedrijven. Een optimaal bedrijf dat niet alleen minder afhankelijk is geworden, maar belangrijker: steeds meer bijdraagt aan de PR van de sector. Tegenover al het sacherijn van clubs als Wakker Dier komt een vrolijk, open en transparant verhaal. Elk bedrijf vertelt het echte verhaal over koeien, graslanden en bodemleven. Met de stal altijd open, een eigen website, een mooi bord aan de weg, schoolklassen over de vloer, enzoverder. En de grote coöperaties investeren mee in uw bedrijfsvoering, anders zijn die er zelf ook niet meer over 10 jaar.

Maar waar de FrieslandCampina’s het spel van de wereldmarkt en de grote supermarktketens moeten blijven spelen, doet u dat in uw eigen omgeving. Er komen meer melktaps (want rauwe melk is booming), nieuwe (schimmel)kaasjes, dikke kwark, sudderlapjes, runderworstjes, enzoverder. Maar ook allerlei activiteiten op het erf. Maak een zaaltje boven de stal, men vindt het prachtig! Nu niet gelijk gaan zuchten, want waarom alles zelf doen? Over 10 jaar stelt u ruimtes beschikbaar, en werkt samen met ondernemende mensen bij u uit de buurt of met de slager uit het dorp.

Ik zie een veelzijdigere toekomst voor de boer! Maar nu eerst alle fosfaat-ellende wegdrinken met een goed glas wijn. Proost op 2017!