Willen we meer of minder koeien in Nederland?

Op dit moment lijkt het erop dat heel Nederland minder koeien wil. Ik zie veel overeenkomsten met de uitspraak van Wilders: ‘Er moeten minder Marokkanen komen’. Ook een uitspraak zonder diepgang, waar veel mensen gevoelig voor zijn.

Eerst waren het alleen de Jesse Klavers van Nederland die het bepleitten, maar op dit moment willen ook ‘belangenbehartigers’ en zelfs een groot gedeelte van de boeren minder koeien. De reden is dat de derogatie behouden moet worden. Volgens de geleerden kost het verdwijnen van de derogatie één miljard euro per jaar. Ik vraag me af of dit te berekenen is door instanties als het LEI. Zij waren eerder ook niet in staat in te schatten hoe boeren na afschaffing van de quotering gingen handelen. Kunnen zij nu wel inschatten hoe boeren na afschaffing van de derogatie gaan handelen?

Boost

Het lijkt erop dat er een roep is om fosfaatrechten vanuit angst voor verandering. Maar afschaffing van derogatie en afschaffing van fosfaatrechten zou de sector juist een boost kunnen geven.

We krijgen dan een jaar dat we waarschijnlijk terug moeten in aantal koeien en extra kosten hebben. Maar als dat eerste jaar een miljard kost, dan weet ik zeker dat die miljard van het tweede jaar geïnvesteerd wordt in verwerking of verwaarding van mest tot hoogwaardige kunstmeststoffen en exportwaardige producten.

Het zal dan geen vijf jaar duren, voordat wij als sector de kostenpost van het verlies van derogatie in een opbrengstenpost hebben omgezet. Alleen bij afschaffing van derogatie hebben onze Einsteins en Van der Lely’s de kans zich te ontplooien. Innovatie komt namelijk als de nood hoog is en er een rendabele business case is.

Komen er echter fosfaatrechten, dan zullen ‘blijvers’ jaarlijks investeren in fosfaatrechten voor geleidelijke groei. Daar kun je niet aan mee doen, maar stilstand is helaas achteruitgang, hetgeen het verleden bewezen heeft.

Miljarden uit sector

Op deze wijze rollen er weer miljarden de sector uit, worden ontwikkeling en innovatie de kop in gedrukt en blijven we als melkveehoudend Nederland aan het infuus van gelden uit Brussel liggen. Zij betalen ons premie, verlenen derogatie en bepalen met betuttelende regels onze bedrijfsvoering.

Uit de tang van de politiek komen, is niet mijn enige reden om voor afschaffing van derogatie te pleiten. Na afschaffing van derogatie krijgen we namelijk niet alleen een gelijk speelveld in Europa, maar ook in Nederland. De vervuiler betaalt dan de rekening. Dat lijkt mij rechtvaardiger dan op basis van een willekeurige datum (2 juli 2015) bepalen of iemand wel of geen koeien mag houden.

Domme boer

Ik heb mijn visie geprobeerd te delen met de LTO en FrieslandCampina. Bij de LTO werd ik niet serieus genomen en als domme boer versleten, want er moeten minder koeien komen en de derogatie moet behouden blijven.

Bij FrieslandCampina heb ik ook niemand kunnen bereiken die zijn oogkleppen ook maar even af wilde doen. Ze bleven zich vastklampen aan de uitspraak dat er minder koeien moeten komen. Erg vreemd voor een coöperatie die is opgericht om ieder lid afzetzekerheid en een eerlijke melkprijs te bieden. Dit contact heeft ook erg pijnlijk duidelijk gemaakt, wat wij als lid/aandeelhouder nog in te brengen hebben. Toen ik namelijk een ledenraadslid belde om mijn visie te delen, gaf hij aan dat hij over het hele fosfaatdossier niets in te brengen had. Hij moest het uiteindelijke voorstel alleen maar goedkeuren. Volgens mij heb je dan je taak als ledenraadslid niet helemaal begrepen.

Minimumprijs van 45 cent per liter

Ik denk dat het tijd wordt dat we de organisatie bij onze melkfabriek een keer anders insteken. FrieslandCampina bepaalt namelijk steeds meer het beleid op onze bedrijven, terwijl de zaken eigenlijk andersom zouden moeten zijn.

Wij als leden/aandeelhouders zouden het beleid en de regels binnen de fabriek moeten bepalen. Misschien moeten we ons personeel en bestuur ook meer prikkelen. Op dit moment zitten wij altijd aan de laatste ‘mem’ en krijgen we uitbetaald wat er overblijft. Misschien kunnen we een aantal jaren een minimumprijs van 45 cent per liter uitbetaald krijgen. Dan wordt ons bestuur genoodzaakt efficiënter te werken en kosten te drukken en zijn zij een keer het sluitstuk van de begroting. Dat zeg ik niet omdat ik vind dat onze melkprijs hoger moet zijn, maar ik hoop dat de organisatie zich daardoor meer op de core-bussiness gaat richten en ons niet meer vermoeit met randzaken. Als je altijd met beide handen in het geld kunt grijpen, is het de vraag of je er altijd even verstandig mee omgaat. Het is toch vreemd dat bij melkveehouders steeds meer Oost-Europeanen in de melkput staan en onze fabrieken draaien op personeel met een iets te luxe CAO?

Gezond boerenverstand

Ik denk niet dat Van Dam en onze voormannen onder de indruk zijn van deze woorden, maar ik hoop wél dat wij boeren ons gezond boerenverstand blijven gebruiken. Degene die nog niet besmet is met het ‘minder koeien’-virus wens ik de komende jaren veel succes met blijven innoveren, vooruitstrevend zijn, van bedreigingen kansen maken en kom uit de Romijnse Tijd. Zoals wij in de Achterhoek zeggen: ‘Alles kump goed’.