DDB: Punt is gemaakt

De demonstranten vroegen zich wel af waar de steun van hun noodlijdende collega’s bleef, aangezien ze konden rekenen op slechts twee bussen a 50 personen, 10 trekkers en nog wat medestanders die op eigen gelegenheid kwamen. Een magere opkomst, van hooguit 300 personen op het drukste moment van de dag. Bovendien was LTO afwezig. „Onbegrijpelijk”, zo stelt NMV voorman Harm Wiegersma.

„Hier in Amsterdam wordt ons beleid gevormd, dus hier moeten we laten zien hoe slecht het met onze sector gesteld is. De beleidsmedewerkers moeten zien en horen dat wij ons hoofd niet langer boven water kunnen houden. Dat actie en verandering noodzakelijks is.”

Eerder al protesteerden Belgen, Fransen en Duitsers. Nu maken de Nederlanders een vuist. Al krijgt de vakbond weinig steun. Uit eigen gelederen is de opkomst laag, als reden wordt aangedragen dat het te duur is om een melker in te schakelen. Er zat dus voor velen niets anders op dan thuis werken op het bedrijf. Met andere partijen die opkomen voor de belangen van boeren is geen contact gezocht. Zo zegt Wiegersma dat LTO op voorhand al negatief commentaar had op de geplande acties. „Zij denken aan eigen belang, hoe ze hun portemonnee zelf kunnen vullen. Niet aan al die boeren die hun rekening niet meer kunnen betalen.”

60% staat op omvallen

De vakbond zegt op te komen voor noodlijdende boeren. Onlangs meldde de Rabobank nog dat 30 procent van de boeren enige vorm van uitstel van betaling nodig had. Dat zou horen bij de vrije zuivelmarkt, waar de melkveehouders nu mee te maken hebben. Maar de DDB praat over 60 procent van de melkveehouders die met financiële moeilijkheden kampt. Het gaat dan om bijvoorbeeld het stoppen met aflossen, uitstel van betaling of bijzondere betalingsafspraken met leveranciers. Wiegersma stelt dat, ook al zou de zuivelprijs nu aantrekken, boeren dan nog jaren de naweeën voelen in de portemonnee.

„Enerzijds stapelen de rekeningen zicht op. Anderzijds hangt de voorraad melkpoeder die nu in opslag ligt, boven de markt. Daardoor zal de prijs nog langer onder druk staan. En wat nu als het plafond van interventie is bereikt? Wat niet ondenkbaar is; de opslagruimtes liggen al bijna vol. Wanneer het plafond is bereikt, zijn de zuivelverwerkers genoodzaakt om minder melk te verwerken. Piet Boer (directeur FrieslandCampina) zei het zelf, hij gaat dan minder afnemen van boeren.”

Minder melk leveren

Tot op heden koerst EU landbouwcommissaris Phil Hogan nog steeds op de vrije markt en gebruikt hij interventie als instrument om de zuivelcrisis te bestieren. Wiegersma zegt toch een verandering te zien. Vorige week sprak Hogan namelijk voor het eerst over het terugdringen van de hoeveelheid melk die in de EU wordt geproduceerd. De landbouwvoorzitter wil dat boeren minder melk gaan leveren op vrijwillige basis. „Wij vinden ook dat de overheid boeren moet sommeren om minder melk te gaan leveren. Maar dat kan niet zonder een financiële vergoeding. In ons Markt Verantwoordelijkheid Programma (MVP) staat beschreven hoe wij denken de crisis is op te lossen. Hoe we tot prijsherstel kunnen komen. Nu hopen dat ze niet alleen een onderdeel, maar ons complete plan gaan invoeren.”

‘Schuld van de overheid’

De NMV wijst naar de overheid, of het nu gaat om problemen met fosfaatrechten of overproductie. Het is en blijft ‘de schuld van de overheid’. Wiegersma reageert op de vraag, waarom boeren niet zelf hebben ingegrepen? Waarom nagenoeg iedereen meedeed met groeien, meer produceren? „We waarschuwden in 2013 al dat groei niet oneindig kon zijn. Dat bomen niet tot in de hemel groeien en dat we op een dag te veel melk zouden gaan produceren. Maar de overheid riep ons op om de wereld te voeden. Er zou groeiend afzet zijn naar China of Rusland. Op die beloftes en ook onder lichte druk hebben boeren geïnvesteerd in de toekomst. De vrije val waarin we nu zijn beland, is dieper en duurt langer dan we hadden verwacht. Met het MVP willen we verandering brengen, het moet ons uit de crisis helpen. De overheid hielp ons in de penarie, die moet ons er nu weer uit halen.”