‘Alternatieven fosfaatrechten onderbelicht’

Dat zegt Robert Kamphuis, adviseur bij Van Westreenen Adviseurs in Barneveld. ‘Fosfaatrechten waren een middel om onder het fosfaatplafond te komen, maar nu lijkt het systeem tot doel verheven’, vindt hij.

Derogatie laten varen

Volgens Kamphuis wordt gezegd dat de afschaffing van derogatie 200 miljoen euro kost. In de brief wordt gesteld dat Nederland nu 1,6 miljoen stuks melkvee telt. ‘Als je rekening houdt met het de korting tussen de 4 en 8 procent, gemiddeld 6 procent, moet in Nederland dus ongeveer 96.000 stuks melkvee minder gaan houden. Als je dit afzet tegenover de kosten voor afschaffen van derogatie, kom je uit op een bedrag van ruim 2.000 euro per koe. Misschien zegt dit bedrag wel iets over de waarde van fosfaatrechten. Maar ik had graag willen weten op welke manier hier over nagedacht is en waarom het bijvoorbeeld geen optie was de derogatie te laten varen en nog meer in te zetten op mestverwerking.’

Onrechtvaardig

Boeren die de laatste jaren niet zijn gegroeid, worden toch geraakt door de voorstellen. ‘Ook zij moeten tussen de 4 en 8 procent gekort. Dat voelt begrijpelijkerwijs onrechtvaardig, want deze bedrijven moeten straks fosfaatrechten aankopen of koeien afvoeren.’
Ook boeren die hebben gebouwd voor groei na afschaffing van de melkquotering moeten om hun stal vol te krijgen tussen de 4 en 8 procent meer koeien fosfaatrechten kopen. De vraag is of dat financierbaar is.

Dat extensieve bedrijven extra fosfaatruimte krijgen, is volgens Kamphuis wel reëel. ‘Deze extra ruimte komt overigens wel uit hetzelfde potje, dus niet-extensieve bedrijven worden hierdoor extra belast. Het moet immers ergens vandaag komen. Zo zie je dat de situatie straks voor ieder bedrijf anders uitpakt.’

Niet helder

Wat in de voorstellen mist, is volgens hem duidelijkheid over de afroming bij overdracht. ‘Bij overdacht is de afroming 10 procent. Maar hoe gaat het bij bedrijfsoverdracht van bijvoorbeeld vader op zoon? Daar lees ik niets over. En wat als door deze afroming de fosfaatproductie weer onder het fosfaatplafond komt? Wordt dan gestopt met deze afroming? Ook dat lees ik niet terug.’

De beperkte knelgevallenregeling verbaast Kamphuis niet, ‘dit kennen we van de AmvB-grondgebondenheid’, al vraagt hij zich wel af hoe wordt omgegaan met natuurlijke schommelingen in veebezetting op bedrijven. ‘2 juli lijkt een keiharde datum, maar ik kan net voor of net die datum de veebezetting door natuurlijk verloop net hoger of lager hebben gehad. Hoe gaat de staatssecretaris daar mee om?’

Grote deal, groot effect

Ondanks dat hij de Kamerbrief op enkele punten niet helder vindt en de uitwerking en afwegingen van alternatieven voor fosfaatrechten mist, denkt Kamphuis dat de hoofdlijnen in de brief overeind blijven. ‘Het is een grote deal, met groot effect voor de sector. Ik denk dat daarvoor al een Kamermeerderheid is, omdat de staatssecretaris daar zijn vingers niet aan wil branden. Het gaat nog wel langs de Raad van State, maar met deze politieke deal moet de sector het doen.’