Partijberekeningen BEX ronde en vierkante balen aangepast

Deze nieuwe berekening voor balen mag vanaf dit jaar toegepast worden en is inmiddels opgenomen in het Handboek Melkveehouderij. In de handreiking Bedrijfsspecifieke Excretie wordt hiernaar verwezen.

Onderzoek

De verbetering van de inschatting van de partijgrootte van vierkant en ronde balen is het gevolg van een onderzoek die Wageningen UR Livestock Research en BLGG hebben gedaan. Dit onderzoek is gefinancierd door het voormalig Productschap Zuivel.

Voor het onderzoek zijn in 2013 ruim 100 graskuilen, 50 maiskuilen en 100 balen (50 ronde en 50 vierkante) tijdens de oogst in hun geheel gewogen en vervolgens opgemeten en bemonsterd.

Invloed drogestof en ruwe celstof

Uit het onderzoek bleek dat naast het gehalte aan drogestof (DS) ook ruwe celstof (RC) duidelijk invloed heeft op de dichtheid van ronde en vierkant kuilbalen. Hoe hoger het gehalte aan ruwe celstof, des te slechter is het materiaal te verdichten. De dichtheid van deze balen wordt daarom nu berekend aan de hand van het DS-gehalte en het RC-gehalte via de volgende formule:

Kg product/m³ = 994.81 - 0.5335 x DS-gehalte (g/kg) - 1.196 x RC-gehalte (g/kg ds)

Kg DS/m³ = kg product (kg/m³) x DS-gehalte (g/kg) / 1000

Deze nieuwe berekening van de dichtheid geeft volgens BLGG een aanzienlijk betere inschatting van de partijgrootte. Voorheen werd er een vaste waarde voor de dichtheid van ronde en vierkante balen gebruikt van 185 respectievelijk 195 kilo drogestof per kuub. In de praktijk varieerde de dichtheid van de balen echter tussen de 125 en 285 kilo drogestof per kuub. Deze variatie wordt met de nieuwe berekening beter meegenomen.

Geen aanpassing voor gras- en maiskuilen

Voor de graskuilen lijkt het RC-gehalte in de praktijk ook invloed te hebben op de dichtheid. Volgens BLGG laat grof materiaal laat zich minder goed aanrijden dan minder structuurrijk gras. Wageningen UR en BLGG zien echter dat de totale partijberekening geen verbetering gaf ten opzichte van de huidige modellen.

Uit het onderzoek bleek dat de huidige modellen voor gras, en met name voor maïs, de partijgrootte over het algemeen al behoorlijk goed inschatten. Afwijkingen tot 10 procent kunnen echter nog steeds voorkomen. Een betere inschatting bleek niet mogelijk, omdat er te veel factoren zijn die ruis kunnen veroorzaken, zoals het aanrijden, gronddek, en een juiste markering van partijgrenzen (vooral bij het tegen elkaar aankuilen). Daarnaast is in een eerdere studie is al gebleken dat er nog geen goede directe meetmethoden zijn om de dichtheid van een kuil te bepalen, zo meldt BLGG.