ZLTO: ‘Bedreigde veldleeuwerik kan gedijen in luzerne’

In 2022-2023 wordt broedbiologisch onderzoek gedaan naar het broedsucces van veldleeuweriken in luzerne, dat wordt verbouwd op verschillende percelen. Ook worden de marktkansen voor biodivers geteelde luzerne onderzocht. ZLTO-projectleider Wico Dieleman: „Luzerne is een duurzaam gewas. Met slimme maatregelen verbeteren we het broedsucces van veldleeuweriken. Als we de partijen kunnen compenseren voor hun extra onkosten, kunnen landbouw en openbaar groen elkaar echt gaan versterken.”

Maaimoment cruciaal

Niels Godijn van het Kenniscentrum Akkervogels vertelt op de ZLTO website dat in grote delen van de Zeeuwse eilanden de soort als broedvogel is verdwenen: „Maar op Schouwen-Duiveland hebben we een aantal percelen met luzerne ontdekt waar er nog aardig wat zijn.”

Luzerne is volgens Gordijn een aantrekkelijk broedgewas voor veldleeuweriken. „Het is er veilig, er is ruimte voor meerdere broedpogingen en er is veel voedsel.’ Maar luzerne moet regelmatig worden gemaaid. Het moment waarop is cruciaal voor een succesvolle voortplanting van de vogel. „Als te vroeg wordt gemaaid, gaan de eieren of kuikens van het eerste legsel verloren in de maaimachine. Normaal gesproken wordt luzerne om de zes à zeven weken gemaaid, net te kort voor deze vogels om hun tweede legsel te voltooien. In overleg met producent Timmerman Luzerne is het eerste maaimoment verplaatst naar half juni en het tweede naar medio augustus.”

Duurdere luzerne

Volgens Jan-Pieter Timmerman van Timmerman Luzerne in het Zeeuwse Kortgene en medekartrekker in het project kan er door de langere tijd tussen de maaimomenten geen vierde snede van het land halen. De gevolgen zijn minder opbrengst per hectare en een hogere kostprijs. Verder is de extreme droogte van dit jaar nadelig voor het verbouwen van luzerne en is het drogen ervan enorm duur door de stijgende energieprijzen. „Al deze factoren zorgen voor duurdere luzerne. Dat maakt het voor ons niet makkelijker. Wij blijven graag meewerken aan dit project, maar willen niet alle risico’s lopen.’

Behoefte aan betaalbaar veevoer

Luzerne is een rustgewas voor de bodem. Het bindt stikstof, is meerjarig te planten en kan zonder gewasbescherming of bemesting. De markt voor luzerne is volgens Peter Leendertse van adviesbureau CLM in korte tijd veranderd: „Veehouderijbedrijven willen nu vooral betaalbaar veevoer. Dit is niet het moment om een meerprijs te vragen voor biodivers geteelde luzerne. Toch zien we kansen via de Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)-ecoregeling en vergoedingen binnen het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer.”