Rabobank: 'Extra kosten melkveebedrijven nog niet doorberekend aan consument'

Wereldwijd blijft er een tekort aan melk, waardoor de prijzen voorlopig hoog blijven. 'Op termijn is de verwachting dat de prijzen van zuivelproducten in de supermarkt nog verder stijgen.'

Goudse kaas

De gemiddelde melkprijs in de 27 EU-landen is sinds januari gestegen met 6,5 procent tot 44,51 euro per 100 kilogram melk in april. Dit gemiddelde zal de komende maanden nog verder stijgen. De Rabobank: 'Vooral de prijzen voor boter en Goudse kaas stijgen sterk. De vraaggestuurde biologische markt is minder gevoelig voor prijsschommelingen. Op basis van 20 EU-landen, waar Rabobank de biologische melkprijs van weet, valt op te maken dat in het eerste kwartaal deze melkprijs gemiddeld met 2,8 procent is gestegen naar 46,05 euro per 100 kilogram melk.'

Tekort aan melk

De melkproductie in Nederland daalde in het eerste kwartaal van 2022 met 2,3 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Ook het tweede kwartaal startte met een negatieve groei. Met de eerste tekenen van droogte, lijkt ook het tweede kwartaal van 2022 op een daling in melkproductie af te stevenen. Rabobank: 'Niet alleen in Nederland, ook wereldwijd is er sprake van een aanhoudend tekort aan melk. De wereldwijde melkaanvoer in de zeven grootste exporterende regio’s krimpt al drie aaneengesloten kwartalen. We verwachten dat de krimp dit kwartaal aanhoudt. Zo’n lange periode van krimp heeft sinds 2012-2013 niet plaatsgevonden.'

De hoeveelheid melk die China in de tweede helft van dit jaar gaat importeren, heeft veel invloed op hoe de zuivelmarkt zich verder ontwikkelt, denken de analisten van de Rabobank. 'De groei van de Chinese melkproductie, voorraadopbouw en nieuwe lockdowns zorgen voor een daling. Rabobank verwacht dat de importbehoefte van China in de tweede helft van 2022 daalt met 37 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, door de ruime binnenlandse voorraad en aanhoudende productiegroei in China.

Investeringen en stijgende rente

Analyses van Rabobank laten zien dat de toename van de liquiditeit bij melkveebedrijven niet zo hard stijgt als verwacht, gezien de actuele boerderijmelkprijs. Sectormanager melkveehouderij Marijn Dekkers: „Sommige ondernemers hadden nog wat in te halen gezien de lage marges van afgelopen jaren. Anderen hebben investeringen gedaan, omdat het nu kan en soms ook noodzakelijk is. Daarnaast zijn op veel bedrijven de kosten gestegen, waardoor de groei beperkter is. Wat opvalt, is dat de verschillen tussen bedrijven groot zijn. Dit komt door het al dan niet moeten inkopen van voer of het inkopen van arbeid en de afhankelijkheid van energie bij een hoge mate van automatisering.”

Een verbeterde financiële positie voor melkveehouders is belangrijk met het oog op de stijgende rente. Dekkers: „Ondernemers zijn de afgelopen periode gewend geraakt aan een zeer laag renteniveau. De stijging van afgelopen maanden zorgt voor krappere rentabiliteitsprognoses. Ondanks dat het er nu op lijkt dat de sterkste stijging achter de rug is, is de impact fors. Een relatief voordeel is dat meerdere melkproducerende regio’s hier mee te maken hebben, waardoor maar weinig ondernemers de productiecapaciteit uit kunnen breiden.”