‘Angst voor megastallen melkvee onterecht'

In een opinie-artikel op de website van de RUG stelt hij: „Boeren hebben hoge kosten om overtollige mest kwijt te raken. De melkproductie zal daardoor hooguit met 20 procent stijgen. De nieuwe stallen die de laatste jaren in het landschap verrijzen, zijn dan ook niet de voorbode van een melkvee-explosie, maar de laatste voorbereidingen van boeren op de nieuwe situatie."

Hard plafond

Het mestquotum is een hard plafond, stelt Strijker. „Het Nederlandse mestquotum is vooral ingegeven door de enorme mestproductie bij de intensieve veehouderij in Brabant en Gelderland, maar uiteindelijk ingevoerd als een nationale regeling. Dat betekent dat ook in regio’s waar strikt genomen best wat mest bij kan, zoals het Noorden, dezelfde strenge regels gelden."

„Boeren willen de landelijke werking van de regeling graag terugdraaien, maar dat zie ik er niet van komen. En hoewel er aardig verdiend wordt in de melkveehouderij, zijn de marges ook weer niet zo groot dat het voor boeren financieel voordelig is om overtollige mest te laten verwerken."

Biovergisters en buitenlandse mestafzet

Een van de veronderstelde chique manieren om van overtollige mest af te komen, is de biovergister. Strijker verwacht niet dat die oplossing boeren soelaas biedt: „Er zijn plannen genoeg voor biovergisters, maar een groot deel daarvan komt niet door de vergunningenprocedure heen. En dat is maar goed ook. Er zijn omwonenden die bezwaar maken, er zijn natuurregels die de bouw verhinderen of bestemmingsplannen waar de vergisters niet aan kunnen voldoen."

„Vergisters zijn eigenlijk alleen rendabel als ze in de buurt van de boer staan. Je kunt geen batterij biovergisters ver buiten een landbouwgebied neerzetten, want de transportkosten zijn hoog. Daarom is transport van mest naar het buitenland ook nauwelijks aan de orde."

Akkerbouw

„Een andere manier om overtollige mest uit te rijden, is natuurlijk naar een naburig akkerbouwbedrijf. Maar ook die weg biedt slechts beperkte mogelijkheden. De controle op fraude bij transporten van boer naar boer is streng en het is economisch niet aantrekkelijk om speciaal voor dat doel een nabijgelegen akkerbouwbedrijf over te nemen."

„Dus de enige manier voor een boer om aan meer mestquotum te komen, is het overnemen van andere veehouders. Dat gebeurt ook wel. Je hebt boeren die ambitie hebben. Zij maken hun bedrijf klaar voor de nieuwe situatie, daarom zie je nu ook veel nieuwe en grotere stallen. Maar dat is een proces dat langzamerhand voltooid is."

Verschuiving

Dat de melkproductie toch zal toenemen, heeft te maken met de verschuiving van varkens en pluimvee (inclusief mestquota) naar de melkveestapel, omdat daar meer brood in zit, zegt Strijker. „Maar daar zal het ook bij blijven. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken dreigt met een quotum voor het aantal dieren dat een boer mag hebben, als er niet voldoende plaatsingsruimte voor mest is. Ook in dat geval is er een limiet aan de uitbreiding van de melkveehouderij. Dus de gigastallen voor duizenden koeien waar voor gevreesd wordt, komen er niet of nauwelijks."