Vijf vragen en antwoorden over de derogatieplannen van Schouten

In het ontwerp staat dat er een 2 meter mestvrije zone gaat komen langs watergangen, wat houdt dit concreet in en geldt dit voor alle grondsoorten?

Op een mestvrije zone mag een melkveehouder geen drijfmest en kunstmest bemesten. Dit was altijd 50 centimeter vanaf de slootkant. Demissionair minister Schouten wil deze mestvrije strook oprekken naar 2 meter. Dit geldt voor alle gebieden, grondsoorten en teelten. Deze stroken tellen ook niet mee voor de mestplaatsingsruimte. Mogelijk dat bij kwetsbare ecologische waterlopen de mestvrije zone nog breder wordt. Waterschappen krijgen wel de bevoegdheid om te bepalen of en waar deze bufferstroken achterwege kunnen blijven. Ook geldt er een maximum van 5 procent van het areaal van een perceel. Melkveehouders kunnen dus maximaal 5 procent van hun bemestingsruimte kwijtraken.

Schouten heeft het over een ‘duurzaam bouwplan’ met rustgewassen. Wat betekent dit voor melkveehouders?

Volgens Schouten gaat het om bouwplannen met rustgewassen, vanggewassen en blijvend grasland, in combinatie en afgewisseld. Met rustgewassen worden granen en gras bedoeld. Daarbij moet op percelen met akkerbouwmatige teelt vanaf 2023 iedere vier jaar een rustgewas geteeld worden. Vanaf 2027 moet er iedere drie jaar een rustgewas geteeld worden. Wel geeft de minister aan dat er regels komen voor het areaal rustgewas op een graasdierbedrijf. Dit veronderstelt dat de jaartallen en rotatie van rustgewassen die nu genoemd zijn, bedoeld zijn voor akkerbouwbedrijven. Hoe dit voor graasdierbedrijven (melkveebedrijven) eruit gaat zien is dus nog niet duidelijk, maar melkveehouders moeten er wel rekening mee houden dat continuteelt van snijmaïs waarschijnlijk niet meer mogelijk is in de toekomst.

Gelden de regels voor een rustgewas straks voor alle grondsoorten?

Ja. Schouten maakt op dit onderdeel geen onderscheid tussen grondsoorten.

Er wordt gesproken over het zaaien van vanggewassen op uiterlijk 1 oktober. Dit is toch nu al het geval bij snijmaïs op zand en lössgrond?

Inderdaad. Voor melkveehouders verandert er op dit punt niet veel. De regel breidt zich alleen uit naar andere akkerbouwgewassen. Boeren op zand- en lössgrond worden verplicht om vanaf 2023 op 60 procent van hun areaal uiterlijk 1 oktober een vanggewas in te zaaien. Per 2027 geldt deze verplichting voor alle percelen. Voor de teelt van onder andere voederbieten kan dit wel problemen opleveren voor melkveehouders. Dit is ook een probleem bij suikerbieten. Mogelijk dat bieten als winterteelt worden aangemerkt.

Zijn er nog andere zaken die veranderen in het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn?

Ja, er komt waarschijnlijk een verruiming voor strorijke mest en andere meststoffen die veel organisch stof bevatten. Schouten noemt het verlengen van de periode van uitrijden van organische stofrijke mest en de verruiming van de hoeveelheid. Daarnaast worden de stikstofgebruiksnormen (hoeveel stikstof uit drijfmest en kunstmest veehouders uit mogen rijden per hectare) herzien. Gebieden waar de kwaliteit van het grond- en/of oppervlaktewater nog niet voldoet aan de normen, kunnen te maken krijgen met extra eisen bovenop de voorgestelde aanpassingen.