Column: 'Let op pensvulling als koeien opgehaald worden'

Om de kostprijs van een liter melk in de zomer te verlagen is het belangrijk veel liters melk te produceren uit vers gras. Niet alleen de hogere voederwaarde van gras speelt hier een rol, met smakelijk vers gras zal de koe per dag totaal ook meer kilogrammen droge stof uit ruwvoer op kunnen nemen. Als we uitgaan van een droge stof opname uit ruwvoer van 15 kilo per dag per koe dan betekent dit bijna 5.500 kilo op jaarbasis. Voor een goede verlaging van de kostprijs in de zomer zouden de koeien een derde deel van het totaal op moeten nemen uit gras, of te wel ongeveer 1.800 kilo.

Hongerig gevoel

Door er in het voorjaar voor te zorgen dat de koeien met een hongerig gevoel de wei in gaan, in combinatie met 9 uren weidegang en prima weeromstandigheden zal het enkele dagen lukken dat de koeien 10 kg droge stof opnemen. In de zomer en de herfst lukt dit op de meeste bedrijven niet meer omdat onder andere de smakelijkheid van het gras afneemt. In de zomer met droog weer en niet te warm hoor je veel veehouders zeggen de koeien zijn tevreden. Of deze tevredenheid ook resulteert in een goede opname is de vraag.

In de herfst hebben de koeien vaak nog mooie weidesnedes voor de bek, veel veehouders volharden dan met 8 tot 9 uur weidegang. De vraag is echter hoeveel kg droge stof nemen ze nog op. Met het schatten of bepalen van de droge stof opbrengst van een weidesnede kunnen we benaderen hoeveel de koeien gemiddeld per dag opnemen. Duidelijk gemiddeld omdat er grote verschillen zit in opname tussen de koeien.

Achter de draad

Om een goed beeld van de opname te krijgen is het belangrijk regelmatig achter de draad te gaan staan als de koeien gehaald worden voor het melken en dan goed te letten op de pensvulling. Hetgeen dikwijls opvalt is dat met name de koeien in de eerste maanden van de lactatie met te weinig vulling naar binnen gaan en in de uren dat ze in de stal zijn het tekort aan droge stof opname niet kunnen compenseren. Dit wordt vaak wel duidelijk door de cijfers van de melkcontrole maar dan loop je achter de feiten aan.

Kalven in de zomer geeft zo wie zo al een moeilijker start van de lactatie. Het tekort aan opname uit zich niet alleen in de productie, maar gaat ook ten koste van de conditie, vruchtbaarheid, dikte vetkussen en weerstand. Het voordeel kan zijn dat als deze koeien uitlopen ze een volgend jaar niet weer in de zomer kalven.

Stalvoeren

De enige manier om naast beperkt weiden genoeg liters melk uit gras te halen is naast weidegang, stalvoeren toe te passen. Ik kan me voorstellen dat dit qua arbeid, mechanisatie en omvang niet voor ieder bedrijf de oplossing is, maar wel iets om over na te denken als het nog niet wordt toegepast.

Naast het vaststellen van de pensvulling achter de draad kan tegelijk de locomotionscore meegenomen worden van de koeien. Door de subklinische kreupele koeien preventief te bekappen worden ze niet klinisch kreupel en wordt een hoge opname aan ruwvoer gewaarborgd.