'Redeneer vanuit de koe en verlaag eiwitaankopen'

Na het afschaffen van de melkquotering moest er iets geregeld worden omtrent grondgebondenheid in de melkveehouderij. Na intensief overleg kwam de Commissie Grondgebondenheid in 2018 met het voorstel ‘eiwit van eigen land’: veehouders zouden 65% van hun eiwit van eigen land of via buurtcontracten binnen 20 kilometer moeten halen. ‘Dat heeft de boel wel in beweging gebracht.’

Frank Verhoeven, eigenaar van adviesbureau Boerenverstand, was een van de bedenkers van het kengetal. ‘De commissie had als opdracht om met een concreet advies te komen voor de invulling van grondgebondenheid in het jaar 2025. Door de enorme variatie in Nederlandse melkveebedrijven was het een pittige opgave, waar de 65% eiwit van eigen land als een soort compromis uit kwam: een kengetal dat vakmanschap stimuleert, waar nog rek in zit en dat duidelijkheid biedt.’

Eiwitaankoop

‘Achteraf gezien hadden we het eigenlijk ‘maximaal 35% eiwitaankoop’ moeten noemen, want dat was waar het ons echt om ging. Eiwit is een schaarse grondstof en melk produceren met zo weinig mogelijk extern aangevoerd eiwit is goed voor de melkveehouder, het milieu en de kringloop. Veel boeren denken nu dat ze er alles aan moeten doen om meer eiwit te oogsten, door bijvoorbeeld korter te maaien. Het ging ons echter om de benutting van je eigen eiwit, dus het voer dat je kunt telen beter benutten zodat je minder eiwit hoeft aan te kopen.’

Grondgebondenheid

'Het gaat er om dat de koe meer melk van eigen land produceert en dat is precies waar het bij grondgebondenheid om draait. Deze grondgebondenheid is noodzakelijk voor een toekomstbestendige melkveehouderij. Minder eiwit aankopen zorgt voor lagere voerkosten en kan bijdragen aan een hoger rendement. Het zorgt daarnaast dat de melkveesector minder afhankelijk wordt van importen, binnen de milieugrenzen blijft en tegemoetkomt aan de maatschappelijke en politieke wensen.'

Redeneren vanuit de koe

De eiwitregel is momenteel nog slechts een streefwaarde, dus geen verplichting. Toch is het onderwerp nog altijd even actueel. Hoe kunnen veehouders hierop anticiperen? ‘In de praktijk zorgt een soms vastgeroest denken qua bouwplan nog altijd voor veel onnodige voeraankopen. Voor een intensief bedrijf zijn de mogelijkheden beperkt door de 80/20 regel van derogatie, ofwel minimaal 80% grasland. Extensieve bedrijven zouden hun bouwplan kunnen verruimen en meer vanuit de behoefte van de koe redeneren: wat voor kwaliteit eiwit en energie heeft de koe nodig en hoe kan ik dat zoveel mogelijk zelf telen?’

Samenwerking

‘Dan kom je uit op andere gewassen, bijvoorbeeld krachtvoervervangers en dan komen we bij de kringlooplandbouw waar we naar streven. Daar zie ik ook een grote kans voor samenwerking tussen veehouders en akkerbouwers weggelegd. De veehouder kan zich toeleggen op zijn vee en het grasland, de akkerbouwer op de overige teelten. Hopelijk krijgen we deze samenwerking nog verder aangejaagd.’

Meer weten over krachtvoerteelten?