Lig-uren hebben invloed op kreupelheid

Het onderzoek werd gepresenteerd op het Wereld Rundvee Congres in Chili. Dierenarts Bas Toxopeus was er aanwezig en vatte het samen tijdens een bijeenkomst van De Oosthof samenwerkende dierenartsen, die op woensdag 16 februari in Markelo werd gehouden.

Een Canadese stal werd volgehangen met camera’s en sensoren om te zien welke invloed huisvesting en management hebben op het gedrag en de gezondheid van koeien. Een van de grootste risicofactoren voor kreupelheid bleek het aantal lig-uren. Alleen dan worden poten immers ontlast.

Onderdanige koeien

Uit de beelden werd duidelijk dat de hele koppel op dezelfde momenten wil liggen en eten. Bij overbezetting bleef dit patroon gelijk. Het gevolg: onderdanige koeien bleven dom staan kijken op de roosters en kregen daardoor minder lig-uren, meer kreupelheid en een lagere droge stofopname. Bij 100 procent stalbezetting lag de koppel gemiddeld 13 uur per dag in de box. Bij 120 procent bezetting was dit nog 12 uur.

Los van overbezetting bleek huisvesting een grote invloed te hebben op het aantal lig-uren: door7,4 kilozaagsel op een matras (met achterrand) te strooien in plaats van1 kilo, nam het aantal lig-uren van 12 naar 14 uur toe. Het verbreden van de boxen van 112 naar122 centimeterzorgde voor een toename van 13 naar 14 uur ligtijd. Wanneer de schoftboom zich op1,3 metervan de achterrand bevond, bleven koeien 1,1 uur met de voorpoten in de box staan kijken. Door de schoftboom vooruit te schuiven naar1,9 meternam dit af tot 0,7 uur.

Invloed op bevangenheid

Verder bleken koeien op matrassen 80 procent beschadigde hakken te hebben, op zaagsel 25 procent en op zand slechts 5 procent. Ook het verschil tussen een betonvloer en een rubbervloer bleek enorm: de kans op kreupelheid was bij vaarzen 3,6 keer groter. Jongvee tot afkalven in een potstal huisvesten werkt averechts; hun klauwen zijn extra gevoelig als ze op beton komen.

Dat kreupelheid al gevolgen heeft voordat het ontdekt is, werd ook aangetoond: al gemiddeld 44 dagen voor de waarneming treedt productieverlies op, wat aanhoudt tot 54 dagen na de behandeling. Koeien blijken bovendien al13,6 kgte zijn afgevallen, zodra de kreupelheid wordt ontdekt. Huisvesting – en dus het aantal lig-uren – is zelfs van grotere invloed op bevangenheid dan voeding, werd geconcludeerd.