Liever kringloop dan meer regels: Schouten sorteert voor op nitraatrichtlijn
De minister zal hier zelf geen actie op ondernemen, omdat de Tweede Kamer het onderwerp controversieel heeft verklaard. Maar ze wil niet stilzitten, en dus zal haar ministerie zaken alvast voorbereiden, zodat een volgend kabinet meteen kan handelen.
Eén manier waarop de regering invulling kan geven aan de steeds strenger wordende eisen is door een verdere aanscherping van de gebruiksvoorschriften. Dat is de richting geweest die eerdere actieprogramma’s hebben genomen, maar Schouten vraagt zich af of Nederland daarmee door moet gaan. Nog strengere regels betekent nog meer administratieve lasten en handhavingskosten voor de overheid, en boeren die zich nog meer beperkt voelen in hun vakmanschap.
De demissionaire landbouwminister ziet meer in een transitie van het huidige systeem naar een landbouwsysteem dat gericht is op nutriëntenkringlopen. Daarbij komen minder emissies vrij, omdat grondstoffen en eindproducten zo optimaal mogelijk benut worden. Maar het zal nog even duren voor die transitie een feit is. Tot die tijd zal er een gebiedsgerichte aanpak moeten komen, waarin het beleid zich richt op de gebieden waar de waterkwaliteitsdoelen nog niet gehaald worden.
Actieprogramma
Het Zevende Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat loopt van 2022 tot en met 2025, vereist een milieu-effectrapportage (MER). Omdat de doorlooptijd van het opstellen van een dergelijke rapportage ongeveer zeven maanden vergt, wil de minister hier niet mee wachten tot er een nieuw kabinet aantreedt. Ze heeft daarom opdracht gegeven om een MER waarin drie scenario’s worden doorgerekend; een sterk stimulerend pakket aan maatregelen, dat zich richt op kennisverspreiding en subsidies om boeren te stimuleren zelf maatregelen te nemen, een sterk regulerend pakket (het Meest Milieuvriendelijk Alternatief), dat primair uitgaat van strengere regels, en een middenscenario. Naast de milieu-effecten van deze scenario’s wordt ook gekeken naar de economische effecten ervan.
Naast de MER heeft de minister een serie van bijeenkomsten met stakeholders georganiseerd om input te verzamelen voor het nieuwe actieprogramma. Zij is van plan om hiermee door te gaan, zodat een volgend kabinet snel de knoop door kan hakken. Voor het eind van het jaar kan het zevende actieprogramma dan worden aangeboden aan de Europese Commissie. Dat moet voor 2022 gebeuren omdat de Commissie waarschijnlijk pas over verlenging van de derogatie zal willen praten nadat er overeenstemming is bereikt over dat actieprogramma.
