Infraroodcamera speurt klauwafwijkingen op

In de humane gezondheidszorg is infrarood al jaren ingeburgerd. Het bekendste gebruik is het opsporen van borstkanker. De veterinaire markt biedt veel meer mogelijkheden voor infraroodcamera’s. Zonder in de buurt van de dieren te komen kunnen ze onderzocht worden op afwijkingen. Inmiddels gebruiken veel dierentuinen dergelijke camera’s bijna dagelijks om zo hun kostbare dieren stressvrij te volgen en eventuele ontstekingsplaatsen en drachtigheid te herkennen.

Ook in de paardentopfokkerij is deze moderne infraroodtechniek aan een opmars bezig. Zo’n camera is dus een interessante optie voor hoogwaardige veebestanden, zeker nu de prijzen van dergelijke camera’s een dalende tendens vertonen.

Onderzoek bij rundvee

Dit succesvolle gebruik in dierentuinen en de paardenfokkerij was voor Christoph Gschoederer van de Agrarische Hogeschool Weihenstepahn in het Beierse Freising, een nevenvestiging van de Universiteit van München, aanleiding een onderzoek te starten naar de mogelijkheden van de infraroodtechniek op rundveebedrijven. Voor dit onderzoek stelde camerafabrikant FLIR Systems de ThermaCAM P65 infraroodcamera beschikbaar.

In eerste instantie wilde hij het infraroodonderzoek op het vlak van klauwverzorging, uiergezondheid en tochtigheidscontrole uitvoeren op een groot melkveebedrijf. Uit kostenoogpunt was dit niet haalbaar. Besloten werd het onderzoek uit te voeren op 50 gezonde fokstieren van het KI- en onderzoekscentrum van Fleck Vieh koeien München-Grub.

In een stierenfokstation is de financiële schade van de uitval van een stier als gevolg van klauwproblemen vele malen hoger dan op een melkveebedrijf. Tijdige behandeling is daarom essentieel om een vergroting van het probleem te voorkomen. Het nemen van maatregelen voordat het klauwprobleem zich daadwerkelijk openbaart, levert grote voordelen op.

Thermografie

Thermografie is vergelijkbaar met digitale fotografie. Groot verschil is dat thermografie infrarode warmtestralen, die ieder wezen en object uitstralen, omzet in beeld. De infraroodcamera’s kunnen, zonder contact met oppervlakten, meten en veilig en direct uitersten in één beeld vergelijken, syndromen ontdekken en aftasten en vergelijken.

Het gebruik van thermografie bij rundvee is duidelijk: een besmetting, verwonding of infectie door bijvoorbeeld een bacterie, virus, schimmel of parasiet, activeert het natuurlijke weerstandsmechanisme van het dier. Dit uit zich in een pleksgewijze hogere oppervlaktetemperatuur, die wordt veroorzaakt door de energiebewegingen van het weefsel en de sterkere doorbloeding. Deze pleksgewijze temperatuurschommelingen legt de infraroodcamera met een nauwkeurigheid van 0,1 graden Celsius vast.

Gschoederer richtte zich op de klauwen. De foto’s die hij maakte zorgden voor verbluffende resultaten. De klinische controles, die volgden op de door Gschoederer gemaakte beelden van de poten van de stieren, bevestigden alle afwijkingen die op de infraroodfoto’s waren ontdekt, maar voor het blote oog verborgen bleven.

Andere voordelen van het gebruik van een infraroodcamera zijn het zien van temperatuurverschillen in één beeld met een nauwkeurigheid van 0,1 graad en het werken op afstand, je hoeft het dier dus niet aan te raken. Door de metingen op verschillende tijdpunten met elkaar te vergelijken, is het ziekte-/genezingsproces goed te volgen.

Tijdens het onderzoek werd ook al snel duidelijk dat het gebruik van een infraroodcamera bij rundvee zorgt voor diverse tijdbesparende en veilige metingen. Te denken valt aan bijvoorbeeld een vroege opsporing van lichaamstemperatuurschommelingen bij ontstekingen, gemakkelijke inspectie van de testikelfunctie en controle van de uiergezondheid.

Interessant

Aangezien de klauwtoestand grote invloed heeft op de resultaten van de veehouder, is deze techniek ook voor de Nederlandse veehouderij zeer interessant. Klauwaandoeningen vormen immers een groot probleem voor de Nederlandse veehouderij. Een manke koe zorgt voor een onkostenpost van 180 tot 340 euro.

Naarmate het lactatienummer stijgt, zijn er meer melkkoeien met een klauwaandoening. De meeste melkkoeien hebben in de periode van afkalven tot ruwweg de piek van de melkproductie (60 tot 120 dagen lactatie) te maken met meer klauwaandoeningen.

Dankzij de snelle ontwikkelingen in de detectortechnologie worden de infraroodcamera’s een steeds compacter, gebruiksvriendelijker en goedkoper diagnose-instrument. Technologie die vroeger alleen in zeer dure infraroodcamera’s werd ingebouwd en daarmee alleen voor een select aantal gebruikers toegankelijk was, vindt dankzij de InfraCAM haar weg naar veel meer gebruikers. Desondanks hangt aan de compactste infraroodcamera een prijskaartje van 6.000 euro.

‘Voor gebruik in de veehouderij, waarvoor nauwkeurige beelden en temperartuurwaarden essentieel zijn, raden wij een detector met een resolutie van 320x240 pixels aan’, zegt Martin Bouman, salesmanager Nederland van FLIR Systems. Aan een dergelijke camera hangt een prijskaartje van 15.000 euro.

Conclusie

Volgens onderzoeker Christoph Gschoederer toont de eerste kennismaking met de thermografie in de rundveehouderij aan dat zich nieuwe diagnose mogelijkheden openbaren. Op basis van de infraroodfoto’s kan echter geen exacte diagnose worden gesteld. Men kan dus nog niet beoordelen om welke ziekte of aandoening het gaat.

Dit heeft niet de hoogste prioriteit. Belangrijker is het om op basis van temperatuurontwikkelingen bij de dieren vast te stellen dat iets niet in orde is. Dat dit met een bijna honderd procent trefzekerheid te bereiken is, wijst dit onderzoek uit.

Volgens de onderzoeker zullen nog betere resultaten in de melkveehouderij behaald kunnen worden, omdat melkveehouders niet, zoals wel bij een KI station gebeurt, 3 tot 4 keer per jaar de klauwen onderzoeken. Hierdoor kunnen zich meer acute gevallen voordoen, die met een infraroodcamera tijdig opgespoord kunnen worden. Nadeel vormt de nog steeds relatief hoge prijs.

De camera’s krijgen steeds meer mogelijkheden en dankzij de verdere technologische ontwikkelingen en hogere productieaantallen zal de aankoopprijs ook dalen. Om niet te hoeven wachten op een lagere prijs, is het een mogelijkheid om een camera met enkele veehouders gezamenlijk te kopen, of dat een klauwservicebedrijf een exemplaar aanschaft.

‘Wij zien een groot potentieel voor deze technologie’, zegt Dr. Grupp, algemeen manager Beierse KI- en onderzoekscentrum van Fleck Vieh koeien München-Grub, ‘niet alleen op ons inseminatiecentrum, maar ook voor gebruik bij melkveestapels, waar de infrarode thermografie een krachtige preventieve methode kan zijn tegen stinkpoot en andere ziekten die de melkproductie negatief beïnvloeden.’