Kaspositie veehouders verder onder druk

Eén van de belangrijkste oorzaken van het dalen van de rekening courant zijn de extra investeringen, die boeren dit jaar in het eerste en laatste kwartaal hebben gedaan. Met name aan het eind van het jaar investeerden veel melkveebedrijven nog in de aankoop of huur van fosfaatrechten. De gemiddelde melkopbrengst, inclusief toeslagen, bedroeg zo’n 37 cent per kilogram tegenover 38,5 cent in 2019. Veel bedrijven zagen hun productie echter stijgen, waardoor de totale melkinkomsten over 2020 maar 1.000 euro lager lagen dan in 2019. Het algemene beeld is dat bij deze melkprijs het gemiddelde bedrijf niet of nauwelijks uit de kosten komt. De verschillen tussen bedrijven zijn echter groot, door de enorme variatie aan melkstromen met bijbehorende vergoedingen, de gekozen afzetmarkten en de prestaties van de ondernemer zelf.

GLB eerder uitgekeerd

De cijfers van het vierde kwartaal zijn niet één op één te vergelijken met de cijfers van het vierde kwartaal van 2019. Om de ondernemers financieel tegemoet te komen, konden zij in juli al een aanvraag indienen voor het uitkeren van 80 procent van de EU-bedrijfstoeslag. Van de bedrijven heeft 45 procent van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Hierdoor viel de liquiditeitsdaling in het derde kwartaal lager uit dan verwacht, maar was de liquiditeitsdaling in het vierde jaar juist groter dan normaal. Andere factoren die de cijfers beïnvloeden zijn het tijdelijk stopzetten van de rente en aflossingsverplichtingen en het uitstellen van belastingbetalingen.

Slechte prijzen voor vee en zuivel

De prijzen voor kalveren en slachtkoeien lagen in 2020 beduidend lager dan in 2019. En ook de zuivelnoteringen gingen voor een aantal producten flink onderuit. Boter en vol melkpoeder noteerden respectievelijk 15 en 6 procent lager dan in 2019. Mager melkpoeder daarentegen noteerde, mede door de hoge prijzen aan het begin van het jaar, gemiddeld 7 procent hoger. Hoewel de prijzen na de zomer flink herstelden, liggen ze nog niet op het niveau van voor Covid-19.

Verwachtingen 2021

De melkprijsvorming voor de komende maanden blijft onzeker. De Global Trade Dairy prijsindex laat al maanden een stijgende lijn zien en ligt inmiddels boven het niveau van begin 2020. De prijzen op de Nederlandse spotmarkt liggen nog 5 tot 10 cent onder het niveau van 2019, maar laten sinds november weer een dalende trend zien. Wat de impact van de nieuwe lockdowns in de verschillende landen zal zijn, is moeilijk te voorspellen. In de meest landen zijn de zuivelvoorraden beperkt, maar in de VS zijn wel enorme voorraden aangelegd, die zeker een prijsdrukkend effect kunnen hebben. Op dit moment staat de wereldwijde economie nog behoorlijk onder druk en is de olieprijs laag. Met als gevolg dat zuivel importerende landen minder geld hebben voor het inkopen van zuivel. Op de lange termijn echter verwacht de Europese Outlook een toenemende vraag naar zuivel.

Naast de melkopbrengsten zijn ook de opbrengsten voor omzet en aanwas flink gedaald, 10 tot 25 procent. De grondstofprijzen voor veevoeders laten juist wel een stijgende lijn zien, waardoor de mengvoerkosten op de meeste bedrijven weer toe gaan nemen. Toch verwachten de deskundigen in de eerste maanden van 2021 een verbetering van de liquiditeitspositie van melkveehouders. Veel boeren ontvangen in januari de weidegangtoeslag en de kosten voor het voorjaarswerk laten nog even op zich wachten. Dit geldt niet voor veehouders die nog extra voer aan moeten kopen, om de krappe voorraden aan te vullen.