EU-steun voor teelt en veredeling van eiwitrijke gewassen

De Europese Unie wil meer zelfvoorzienend worden in plantaardig eiwit. Een goed uitgangspunt, dat wel langdurige ondersteuning van teelt en veredeling vergt, vindt Jan Huitema, lid van het Europees Parlement.

“Het is belangrijk dat we voor voedsel en dus ook eiwit niet afhankelijk zijn van de import uit landen buiten de EU. Het is onze eerste levensbehoefte. Bovendien is het sluiten van kringlopen belangrijk, ook op wereldschaal. Als we - bijvoorbeeld via de import van soja - meer nutriënten importeren dan we exporteren, is de kringloop niet gesloten. Daarnaast moet de Europese wetgeving aangepast worden zodat we meer gebruik kunnen maken van de organische meststoffen die we in de EU al hebben, zoals dierlijke mest.

Nieuwe GLB

Het streven naar meer zelfvoorziening in plantaardig eiwit zal de komende tijd in het vernieuwde gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) tot uiting komen. Ik zie daarbij twee bewegingen: allereerst zal de teelt van eiwitrijke gewassen - in Nederland vooral veldbonen - een impuls krijgen door een extra hectarepremie voor deze teelten. Dat is terecht, want de teelt moet rendabel zijn voor de boer, zeker omdat er risico’s aan zijn verbonden. Een tweede beweging in het beleid is dat boeren punten kunnen verzamelen door op hun bedrijf duurzamer te werken. Dit is te vergelijken met systemen zoals Planet Proof die we in ons land al kennen. Hoe meer punten, hoe hoger de premie die je ontvangt. Meer eiwitrijke gewassen levert meer punten op; je kunt daarbij ook denken aan luzerne of grasklavermengsels.

Lange termijn

Een belangrijk aandachtspunt in de eiwitstrategie van de EU moet naar mijn mening zijn dat het voor de lange termijn duidelijkheid schept. Als we dit echt willen, zullen we flink moeten investeren, voor een langere periode. Want op dit moment kan de teelt van eiwitrijke gewassen in de EU vaak nog niet de concurrentie aan met goedkopere soja op de wereldmarkt. Met deze realiteit moeten we rekenen, zeker nu internationale handelsakkoorden steeds minder zekerheden bieden.

We kunnen de concurrentiepositie van de eiwitteelt in de EU versterken. Een belangrijk onderdeel daarvan is dat we steeds betere rassen ontwikkelen. Vergelijk het met de teelt van snijmaïs in Nederland. Die was dertig jaar geleden klein en heeft enorme vlucht genomen: door betere rassen met hogere opbrengsten en meer oogstzekerheid. Iets dergelijks is noodzakelijk als we meer zelfvoorzienend in eiwit willen worden.

Veredeling is een zaak van lange adem en dus van grote investeringen. De EU zal daarom bij de stimulering van eiwithoudende gewassen vooral naar de lange termijn moeten kijken. Zodat boeren via hectaresteun en punten voor verduurzaming een rendabele teelt hebben. En veredelaars zekerheid wordt geboden dat hun investeringen in nieuwe rassen rendabel zullen zijn.”