Fotoserie: Eigen gras optimaal benutten door het inzetten van hele koolzaadkorrels

Voor een efficiënte bedrijfsvoering is het van belang het gewonnen ruwvoer volledig te benutten. Kuilgras bevat in de praktijk vaak veel eiwit en te weinig energie, met het voeren van maïs, krachtvoer en bijproducten wordt de energievoorziening geoptimaliseerd. Het nadeel is dat deze producten de opname van het eigen gras verdringt. Gerard Abbink, adviseur bij Groeikracht BV, ging samen met een aantal collega’s op zoek naar een teelbaar en daarmee puur product met heel veel energie per kilogram droge stof, afkomstig uit de regio. Ze kwamen uit bij een mengsel van koolzaad en granen. De hele koolzaadkorrels bevatten in tegenstelling tot het beter bekende koolzaadschroot veel energie 2034 VEM per kilogram droge stof. Kuilgras bevat gemiddeld 930 VEM per kg droge stof. Dit hoge energieniveau maakt het mogelijk met een kleine gift veel energie te geven. Minder krachtvoer en bijproducten betekent dat de koe meer eigen gras op kan nemen, waardoor boeren het gewonnen gras beter kunnen benutten.

Hoog vetgehalte

„Koolzaad is super gezond en 'onmundig' energierijk”, legt Abbink uit. „Het heeft, dankzij een hoog aandeel vetten, een positieve uitwerking op de melkproductie en de vruchtbaarheid, het verhoogt de eiwitbenutting en zorgt voor een verlaging van het ureumgehalte met gemiddeld 4 punten. Een nadeel van koolzaad is dat door de onverzadigde vetzuren, evenals bij gras, het vetgehalte van de melk onder druk komt te staan.”

Het hoge vetgehalte van het koolzaad stelt wel eisen aan het verwerken en bewaren van het zaad. Het koolzaad wordt gemengd met reguliere granen en wordt los gestort op het erf. Een kraan schept het mengsel in een mobiele malerij, deze maalt de granen en het koolzaad en perst het mengsel met behulp van een vijzel in de folieslurf. De olie die vrijkomt bij het malen van koolzaad maakt het mengsel plakkerig en ongeschikt om op te slaan in een voersilo. Het malen is nodig om de harde schil van het koolzaad kapot te maken. Zonder deze handeling kunnen koeien het koolzaad niet opnemen. Het voeren van koolzaad is vooral interessant voor bedrijven met een mengvoerwagen. De meeste veehouders vervangen tot ongeveer de helft van het krachtvoer door koolzaad. Dit komt neer op drie kilogram product en dan is mengen door het rantsoen wel aan te bevelen. Een hogere gift is geen optie, koeien kunnen slechts een maximum aan vet opnemen en koolzaad kenmerkt zich door een hoog vetgehalte.