Column: Judasbrief legt valkuil voor boeren open
De ‘Judasbrief’ aan de vooravond van Pasen hakte er ook bij mij wel even in. Collegaboeren wegzetten als verraders omdat ze hun bedrijf of de stikstofruimte zouden willen verkopen aan niet-boeren. Dreigen om met die boeren ‘af te rekenen’, wat Mark van den Oever (FDF-voorzitter) daar ook mee bedoelt, vind ik verwerpelijk. Maar goed, dat is mijn persoonlijke mening en die doet er niet zoveel toe. Al vinden boeren dat wel belangrijk om te weten, begreep ik deze week, want er kwamen na de Judasbrief reacties binnen dat mijn volgende column hierover zou moeten gaan. Waarschijnlijk met de intentie om kleur te bekennen richting FDF. Nou, die mensen worden op hun wenken bediend.
Geschenk uit de hemel
Het is veel interessanter om na te denken waarom FDF zo’n brief verstuurt en zulke woorden gebruikt. Twitter gaf het antwoord. De brief was dankbaar voer voor politici en andere mensen die de landbouw graag een kopje kleiner willen maken. Tjeerd de Groot van D66 zette de FDF-boeren weg als dreigboeren met griezelige oproepen en twitterde de brief gretig rond. Voor hem is FDF een geschenk uit de hemel. Door de actiegroep kan de politicus een grote groep boeren zwartmaken en uitsluiten om zijn eigen agenda makkelijker door te drukken. Zijn eigen achterban reageerde – zoals verwacht – met termen als opperterrorboer, hersenloze figuren, gevaarlijke gek, fascistisch en racistisch FDF-tuig. Laten we maar zeggen dat het primaire emoties zijn van mensen die zonder onderbouwing dit soort kwalificaties naar buiten brengen. Ik kan me echter ook wel voorstellen dat als je zelf dreigend taalgebruik ventileert, je dit soort reacties ook oproept. Al zijn kwalificaties als fascistisch en racistisch bij FDF uit de lucht gegrepen.
Selectief getwitter
Opvallend genoeg was de tweede brief van Mark van den Oever veel minder interessant voor het Nederlandse Twittervolk. Daarin bood hij zijn excuses aan voor zijn eerste brief. En ja, boeren die stoppen mogen ook van Mark zelf weten aan wie ze hun stikstofruimte verkopen. De excuusbrief werd nauwelijks gedeeld. Voor tegenstanders van de huidige landbouw past een ‘excuusboer’ natuurlijk niet in het plaatje van ‘terreurboeren’. Het tast het beeld aan dat ze zelf graag in stand willen houden over FDF.
Tjeerd de Groot hield zich ook stil. Zo werkt politiek. Je brengt alleen zaken naar buiten die passen in je eigen politieke agenda, de rest laat je links liggen. Mijn inschatting is dat dit precies het doel was van Mark van den Oever. Hij wilde iedereen, zowel boeren als niet-boeren, aan de vooravond van het extern salderen duidelijk maken dat boeren en de industrie daar omheen aan elkaar moeten denken en alles op alles moeten zetten om uitverkoop aan de industrie en overheden te voorkomen. Door het scherp en dreigend te formuleren werd het groot opgepakt en dat helpt om de boodschap goed over te brengen. Om de oncollegiale stijl maalt FDF niet. Het gaat hen om het doel, niet om het middel. En een bak met kritiek over zich heen krijgen, vinden ze niet erg. Dat hebben ze al meerdere keren bewezen.
Strategiekopie
Eigenlijk is het een communicatiestrategie die politici zelf ook vaak toepassen. Dan worden het ‘proefballonnetjes’ genoemd. Is de kritiek te groot, dan worden er excuses aangeboden en gaat iedereen weer over tot de orde van de dag. Ondertussen is voor de eigen achterban wel duidelijk gemaakt hoe zo’n politicus denkt en wat hij of zij vindt en dat is precies het doel. FDF bedrijft dezelfde strategie. Wat dat betreft kan het zo een politieke partij worden.
Er zit alleen wel een risico aan de handelswijze van FDF. Boeren gaan elkaar ook openlijk afvallen. Niet vanwege de inhoud, maar vanwege het taalgebruik. Dat wordt handig gebruikt door de anti-landbouwlobby. Die twittert vervolgens driftig dat boeren FDF zat zijn. En zo drijven boeren in hun emoties een wig tussen elkaar. Precies wat sommigen willen. Het is immers moeilijker zaken doen met één front, dan met versnipperde groepjes. Die kun je namelijk wél tegen elkaar uitspelen. Verdeel en heers, heet dat.
Valkuil
Op Twitter was de versnippering ook goed te zien. Toos van Soest bijvoorbeeld, melkveehoudster in Woerden en columnist van Agrio, viel FDF af om het woordgebruik (niet om de inhoud!) en dat werd gretig opgepikt door het AD. Het leidde uiteindelijk tot andere artikelen in die krant die net zo goed verwerpelijk zijn of juist nog extremer taalgebruik bevatten dan de grote woorden van Mark van den Oever. Toos was gelukkig wel één van de weinigen die ook de excuusbrief deelden, om het volledige beeld te geven, maar dit soort verdeeldheid onder boeren kan de sector missen als kiespijn. Natuurlijk lokt FDF dat zelf uit en daar moeten Van den Oever en zijn achterban ook goed over nadenken. Echter, net als Mark van den Oever zullen ook andere boeren ervoor moeten waken om niet in de valkuil te stappen die anderen intussen aan het graven zijn.
