Herfst startpunt reparatiebemesting

De chemische bodemvruchtbaarheid wordt vooral bepaald door de aanwezigheid van de macro-elementen (stikstof, fosfaat, kalium, magnesium, calcium, natrium en zwavel), de aanwezigheid van sporenelementen/microelementen (koper, mangaan, boor, silicium, zink, molybdeen, ijzer en boor), de pH, het zoutgehalte en de kationen-omwisselingscapaciteit (CEC). Hoeveel voedingsstoffen (nutriënten) kan de bodem gedurende het groeiseizoen aan het gras leveren? Aanvulling kan door (kunst)mest en compost, maar ook door afbraak van bodem organische stof. Zie de graslandbodem in deze als een afgesloten provisiekast gevuld met organische stof; de voorraad varieert, de voorraad moet regelmatig aangevuld worden en soms is het ook wel eens lastig de deur open te krijgen. Voorraad is er, maar niet altijd even makkelijk en even snel beschikbaar. Uiteindelijk draait het er om dat het gras pas gevoed wordt als het totaal aan verschillende voedingsstoffen onderling in balans is.

Het klei-humus-complex (CEC) speelt een belangrijke rol bij het verkrijgen en instandhouden van de juiste balans. Deze CEC geeft weer hoeveel kationen, met name Ca2+, Mg2+, K+, Na+ en in mindere mate NH4+ , Al3+, Fe2+, Mn2+ en H+ aan de grond gebonden kunnen worden. Voor de juiste balans geldt de vraag of er voldoende nutriënten aan het CEC gebonden zijn en ook nog eens in de juiste verhouding? Het ideale bezettingspercentage is 60-70% calcium, 10-20% magnesium en 2-5% kalium. In die situatie is er dan altijd zo’n 10% vrije ruimte dat met waterstof kan worden ingevuld. Waterstof bepaalt namelijk de zuurgraad van de bodem en speelt daarmee een cruciale rol bij de opname van voedingsstoffen. Macro -en sporenelementen kunnen niet in alle vormen worden opgenomen. Met name als het gehalte waterstof (H+-ionen) groot is, is de beschikbaarheid van diverse elementen beperkt. Ditzelfde geldt voor de mineralisatie van organische stof.

De effectieve capaciteit van de CEC is te vergroten door de pH te verhogen. Of deze verhoging nodig is kun je achterhalen door een bodemanalyse uit te laten voeren. Is de pH lager dan 5-5,5 dan is de huidige periode (herfst) bij uitstek geschikt voor een (reparatie)bekalking. Hiermee krik je de pH omhoog en zorg je er voor dat straks in het voorjaar, als het gras weer gaat groeien, met name uit de bodem extra voedingsstoffen beschikbaar komen.

Goede waterafvoer voorkomt zoutophoping

Ook het zoutgehalte (som van alle minerale zouten) maakt onderdeel uit van de chemische bodemvruchtbaarheid. Is het zoutgehalte in de bodem hoger dan in de cellen van de graswortels, dan wordt het vocht uit de wortels weggezogen en sterven de fijne haarwortels wortels af. Gevolg is een verminderde opname van nutriënten. Om het zoutgehalte de komende tijd in ieder geval niet te laten oplopen, is een goede waterafvoer een vereiste. Zorg dat de drainage haar werk kan doen. Mocht het perceel sowieso al een behoorlijk hoog zoutgehalte hebben, dan is een beperkte gipsgift (300-400 kg) de komende periode een overweging. Dit verlaagt de zoutconcentratie en draagt ook nog eens bij aan een betere bodemstructuur. Laat beperkt ook echt beperkt zijn omdat er anders een risico bestaat dat er te veel zwavel met de gips wordt toegediend met alle gevolgen voor gezondheidsproblemen bij het melkvee komend voorjaar.

Ook met meststofkeuze kun je chemische bodemvruchtbaarheid sturen

Als straks in de winterperiode het bemestingsplan voor komend jaar wordt opgesteld, dan kan er, naast de organische mest die wordt aangevoerd, met de kunstmestkeuze ook worden bijgestuurd om de chemische bodemvruchtbaarheid te verbeteren. Er is namelijk een verschil in verzurende werking tussen de verschillende stikstofmeststoffen. Zwavelzure ammoniak, ureum en urean werken verzurend, bij kalkammonsalpeter (o.a. Nutramon) is dat nauwelijks het geval en kalksalpeter heeft zelfs een basische werking. Houd hier straks bij uw meststoffenbestelling rekening mee, zeker als u graspercelen op redelijk kalkarme grond heeft.

Samengevat: wacht niet tot het voorjaar om uw graspercelen in Topkuilconditie te brengen. Ook het voorafgaande najaar speelt een belangrijke rol om de productieomstandigheden vroegtijdig te verbeteren c.q. te optimaliseren. Maak hier gebruik van!