Dikke mestfractie kan meer waarde krijgen in kringloop
Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit, beschreven in het rapport ‘ De maat van mest’. Hierin vragen de onderzoekers Paul Galama en Wim van Dijk zich af of het zin heeft dat melkveehouders niet op het eigen bedrijf plaatsbare rundveedrijfmest bewerken in vergelijking met afzet van onbewerkte mest naar akkerbouwers.
Vijzelpers concurrerend
Bij melkveehouders speelt namelijk de vraag of het gunstig is de mest die niet op de eigen grond geplaatst kan worden te bewerken, bijvoorbeeld door het maken van stromest of door te scheiden, of dat deze mest het beste onbewerkt kan worden afgevoerd naar de akkerbouwer. Het blijkt dat de onbewerkte rundveedrijfmest een gunstiger kosten/baten-verhouding heeft dan veel bewerkte producten, alleen de dikke fractie van de vijzelpers heeft een vergelijkbare kosten/batenverhouding. Dikke fractie na centrifuge heeft een voor de akkerbouwer ongunstige verhouding tussen koolstof en fosfaat. Stromest heeft een hoge waarde als meststof en als organische stofbron, maar de kosten zijn ook hoog, met name door de hoge strokosten. Wanneer ook de organische stof financieel wordt gewaardeerd, stijgt de financiële waarde van de dikke fractie na mestscheiding.
Tien verschillende producten
Tien verschillende mestproducten zijn beoordeeld vanuit het perspectief van de melkveehouder en akkerbouwer. Het gaat om producten die eenvoudig op de boerderij gemaakt kunnen worden, met een van de volgende systemen:
- - Stal met sleuvenvloer die faeces en urine scheidt (primaire scheiding), waarbij de faeces gemengd wordt met stro om het product stapelbaar te maken.
- - De strostal zonder ligboxen.
- - Gebruik van vijzelpers en centrifuge, waarbij een dunne en dikke fractie ontstaat.
De opbrengsten betreffen de besparing aan meststoffen (stikstof, fosfor en kalium) en de waarde van de organische stof als bodemverbeteraar. De kosten betreffen verschil in kosten huisvesting, mechanische scheiding, monstername en analyse, transport en aanwending op het land.
Milieu en grondruil
Naast de economische waarde zijn er ook niet-toegerekende baten, bijvoorbeeld ten aanzien van milieu en dierenwelzijn. Stro in een ligboxenstal of vrijloopstal biedt veel ligcomfort. Scheiding van faeces en urine en snelle afvoer biedt mogelijkheden de emissies van ammoniak en urine te beperken. Deze afwegingen gelden voor de melkveehouder. Voor de akkerbouwer en melkveehouder speelt naast uitwisseling van stro en mest mogelijk ook grondruil een rol. Ook dat biedt perspectief voor samenwerking.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van het programma ;Beter bodembeheer', gefinancierd door ZuivelNL en Ministerie LNV.
