'Gemeenten moeten jaarlijkse APK voor stallen invoeren'

Koster schrijft dat vandaag in de Telegraaf. Hij doet zijn oproep na de recente constatering dat stalbranden dit jaar al meer slachtoffers hebben gemaakt dan in heel 2018.

Kopje koffie erbij

Koster zegt - in een toelichting tegenover Agrio - heel goed te begrijpen dat boeren niet meteen enthousiast zijn over weer een controle. „In de praktijk zal elke boer al meedoen aan allerlei systemen, denk maar aan het verzekeringsrapport, en kan zo’n controle dus heel snel gebeuren. Kopje koffie erbij en klaar. Neem bijvoorbeeld kalverhouders. Die hebben een goed kwaliteitssysteem en kunnen dus het rapport gewoon laten zien. Vergelijk het met een open haard. Dan moet je jaarlijks de schoorsteen laten vegen. Bij een schoorsteenbrand kun je als huiseigenaar aantonen dat het niet aan jou lag. Daarom bewaar je de bonnetjes van de schoorsteenveger.”

Ook gemeenten zullen niet direct zitten te springen om extra werk, maar Koster denkt dat die juist voordelen van zo’n jaarlijkse controle-APK van alle stallen hebben. „Je ziet bijvoorbeeld dat sommige boeren aan het afbouwen zijn, dat stallen halfleeg zijn of minder aan onderhoud besteden. Bovendien zie je of zo’n staleigenaar kwetsbaar is voor criminelen.”

Luchtwassers oorzaak

In de visie van Koster is het probleem nu de handhaving op dierenwelzijn versus milieueisen: „De luchtwassers zorgen vaak voor de onmogelijkheid om natuurlijk te ventileren in geval van uitval van de mechanische ventilatie. Een extra stroomgenerator creëert alleen maar schijnveiligheid: bij kortsluiting werkt ook de generator niet. Dieren stikken dus. Zelfs als de brand snel geblust kan worden. Maar de wetgever zegt dat er ventilatie moet zijn! Eigenlijk moet de NVWA dit soort stallen dus afkeuren.”

„Daarnaast zijn de luchtwassers en vooral de ventilatiekanalen nooit getest op brandveiligheid. Dat is ook zinloos, want ze zijn de oorzaak voor de snelle uitbreiding in geval van brand. Bijzonder is het om even te bedenken dat er wel wetgeving is dat dieren natuurlijke ventilatie moeten hebben als de mechanische ventilatie uitvalt, maar dat de nooit op brandveiligheid geteste centrale afzuiging als enige gecontroleerd wordt. De gemeentelijke afdeling milieu is machtiger dan de afdeling bouw- en woning toezicht. Ook handhaaft de NVWA niet op deze bestaande wetgeving.”

Niet onder kostprijs

Struikelblok is vaak het geld, stelt de oud-dierenarts die persoonlijk geregeld de ellendige gevolgen van een stalbrand heeft ervaren. „Ik vind het raar dat we als samenleving accepteren dat onze voedselvoorziening geregeld wordt door een beroepsgroep die onder kostprijs moet leveren. In Noordwest-Europa is de kostprijs van een liter melk bijvoorbeeld 45 cent, terwijl de gemiddelde opbrengstprijs af boerderij tussen de 33 en 38 cent is.”

„Mijn oplossing is om ook met de veiligheidsindustrie, de consumentenorganisaties en de inkopers van zuivel, eieren en vlees te gaan praten om zodoende een politieke afspraak te maken dat de producten vanaf de boerderij niet onder kostprijs gekocht mogen worden als de boer voldoet aan de eisen gesteld voor onder meer brandveiligheid. Frankrijk heeft een dergelijk systeem, maar dat verplicht de supermarkten; de ‘winst’ blijkt nu niet naar de boeren, maar naar de tussenhandel te gaan. Ik zou liever de prijs-af-boerderij regelen.”

Wrakken van de weg

Volgens Koster zou een jaarlijkse APK voor stallen dezelfde positieve gevolgen hebben als die voor auto’s. „Destijds bij de invoering zagen velen het niet zitten. Het gevolg is nu wel dat de echte wrakken van de weg verdwenen zijn, ook al wordt de APK soms ten onrechte voor een kwaliteitskeuring aangezien.”