WUR: ‘Economische wetten kunnen kringlooplandbouw frustreren’
Door min of meer autonome krachten in de landbouwsector, zoals schaalvergroting in combinatie met specialisatie, komt het gezinsbedrijf steeds meer onder druk te staan. Al was het maar vanwege de groeiende vermogensbehoefte. In toenemende mate vindt de productie plaats bij de grotere bedrijven met soms meerdere vestigingen. Ook verandert de arbeidsorganisatie van een gezinsbedrijf in een organisatie met een ondernemer/eigenaar en uitvoerende arbeidskrachten. Bovendien krijgen banken en adviseurs een steeds grotere rol, luidt de analyse van de Wageningse wetenschappers Petra Berkhout en Krijn Poppe, voorheen directeur van het Landbouw Economisch Instituut (LEI). Deze trend van voortgaande schaalvergroting en specialisatie is met beleid niet te keren maar alleen te vertragen, zijn zij van mening.
Markt bepaalt prijs
Naast de economische wetmatigheid van schaalvergroting en specialisering is ook de economische wetmatigheid van de markt die de prijzen bepaalt een factor waar de totstandkoming van kringlooplandbouw op kan stuklopen. Bovendien overheerst op deze markt die de prijzen bepaalt doorgaans het internationale handelsverkeer. Aangezien de Nederlandse agrosector sterk is georiënteerd op export zal moeten blijken hoe groot de animo is voor kringlooplandbouwproducten en de meerwaarde die deze producten kunen opleveren. Volgens de WUR wetenschappers stemmen de ervaringen in de biologische sector niet optimistisch.
Navolging en verliezers
De intentie van kringlooplandbouw om duurzaamheidsproblemen aan te pakken is naar hun mening de juiste. ‘De minister geeft in haar nota verschillende voorbeelden van boeren die aan nieuwe systemen werken. Deze verdienen navolging. In niches, nieuwe marktconcepten, nieuwe technieken en andere, multifunctionele, activiteiten zitten oplossingen, op zijn minst voor individuele boeren. Daarbij mogen we echter niet uit het oog verliezen dat de visie ook zal leiden tot verliezers. Helderheid over de smalle marges van beleid en de harde wetten van de markt is daarom gewenst. Flankerend beleid om dit proces in goede banen te leiden essentieel’, luidt hun advies.
