PBL: Alleen landbouw doet het goed in de Urgenda-zaak

In 2015 droeg de rechter - in een zaak die duurzaamheidsorganisatie Urgenda had aangespannen - de Staat der Nederlanden op om in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent te verminderen ten opzichte van 1990. Vorig jaar mei werd dat vonnis in hoger beroep bekrachtigd. Die limiet zou misschien ook wel te halen zijn geweest, volgens de Nationale Energieverkenning (NEV) uit 2017. Die verkenning schatte in dat Nederland in totaal 169,7 megaton CO2-equivalenten (kortweg Mton) zou produceren, en dat was een reductie van 23 procent. Maar die voorspelling had een bandbreedte waardoor de 25 procent reductie ook mogelijk zou zijn.

Vrijdag publiceerde het PBL een actualisatie van dit rapport, de 'Kortetermijnraming voor emissies en energie in 2020' (KTR). Deze nieuwe raming schat de broeikasgasproductie in 2020 in op 174,9 Mton - 5,2 Mton meer dan in de NEV-raming. Daarmee komt de reductie uit op 21 procent, in een bandbreedte van 17 tot 24 procent. Daarmee is er geen kans meer dat Nederland de norm van 25 procent reductie haalt.

Tegengestelde beweging

Maar aan de landbouwsector ligt het niet. Deze laat juist een tegengestelde beweging zien; volgens de raming in de KTR is de uitstoot juist 1 Mton lager dan die in de NEV - 24,9 Mton in plaats van 25,9. Het is de enige sector die een dergelijke daling laat zien; bij bijna alle andere sectoren heeft het PBL de raming van de hoeveelheid uitgestote broeikasgassen in 2020 naar boven bijgesteld. Enkel de dienstensector blijft vrijwel gelijk met een geraamde uitstoot van 6,9 Mton in plaats van de 7 Mton die eerst was geschat.

Deze verandering in de verwachte uitstoot heeft verschillende oorzaken. Zo is het areaal aan glastuinbouw gekrompen en verbruikt deze sector minder energie. In de veehouderij spelen het fosfaatrechtenstelsel voor de melkveesector en de geplande warme sanering van de varkensstapel een rol. Een andere belangrijke oorzaak is boekhoudkundig: de emissiefactor van methaan uit mest is bijgesteld.