Schouten toch in gesprek met Innovatief uit de Knel
Het protest van de Krachtige Boerinnen heeft geloond. Met tientallen waren zij naar Den Haag gegaan om, voor aanvang van het debat, dat eigenlijk over de nieuwe mestwet en over de I&R-affaire had moeten gaan, hun stem te laten horen. „Het kan toch niet zo zijn dat gezonde bedrijven, die ook nog eens hebben geïnvesteerd in milieu- en diervriendelijke stallen, failliet moeten gaan omdat de vleesveesector fosfaatrechten krijgt?“, vroeg een van hen.
De minister was met hen in gesprek gegaan, maar de boeren waren er niet van onder de indruk geraakt. „Daar staat ze dan als een dood vogeltje, met haar handen voor haar lichaam, te vertellen dat er echt geen ruimte is. Daar hebben we niets aan.“
'Het belangrijkste debat van het jaar'
Bij het debat zelf zat de tribune vol met boeren en natuurlijk boerinnen. Mensen die geen kant meer op kunnen en wilden horen dat de politiek voor hen vecht. Die wens werd vervuld door Tweede Kamerlid Barry Madlener (PVV). „Dit is het belangrijkste debat dat we dit jaar voeren“, zei hij. „De toekomst van honderden, of zelfs duizenden, bedrijven staat op het spel.”
Madlener haalde uit naar het kabinet en naar de Europese Unie, die het fosfaatstelsel op poten hebben gezet. „Dit beleid moet van tafel!“ riep hij.
Zijn betoog kreeg applaus vanaf de tribune, maar de nodige kritiek uit de Kamer, vooral van de regeringscoalitie. Carla Dik-Faber (ChristenUnie) wilde van Madlener weten wat er dan moest gebeuren. „Nou, gewoon, knelgevallen moeten de ruimte krijgen“, vond Madlener.En op de tegenwerping dat Nederland dan zijn derogatie zou verliezen, stelde hij dat we ons daarmee niet door Brussel moeten laten chanteren. „We hebben als Nederland recht op derogatie, dat kan Brussel niet zomaar van ons afnemen!“ Hij hekelde de Nitraatrichtlijn, die Brussel volgens hem na afschaffing van het melkquotum had ingesteld om Nederland in te dammen.
Jaco Geurts (CDA) vertelde het populisme van de PVV’er zat te zijn. „Met uw oplossing gaan deze boeren straks naar huis in de wetenschap dat de sector nog eens een half miljoen koeien kwijtraakt.”
Helma Lodders wilde weten wat Madlener eigenlijk in Brussel gedaan had om de door hem verfoeide Nitraatrichtlijn van tafel te krijgen. „Want die is niet in 2015 ingesteld maar al in 1991.” Madlener was van 2009 tot 2012 delegatieleider van de PVV in Brussel en had daar alle gelegenheid gehad om zich met die richtlijn te bemoeien. Maar daar heeft hij toen niets aan gedaan, erkende hij. „Ik zat toen niet in de landbouwfractie.“
Frank Futselaar (SP), die zich tijdens de discussie met Madlener afzijdig had gehouden, concludeerde na afloop: „Met emotie red je geen enkel bedrijf.”
'Geen pijnloze oplossingen'
Na de Kamerleden nam minister Schouten het woord. Zij richtte zich niet, zoals gebruikelijk, tot de Kamer, maar rechtstreeks tot het publiek. „Er is geen pijnloze oplossing”, vertelde ze. „In juni hebben we dat al geconstateerd - er is geen ruimte om meer fosfaatrechten uit te geven.”
Ze vertelde hoe zij en haar ambtenaren veel reacties, aantijgingen, en zelfs bedreigingen hebben ontvangen. „Maar dat neem ik niemand kwalijk - als je met je rug tegen de muur staat, grijp je alles aan wat kan helpen.” Ze vertelde dat ze op alle mogelijke manieren naar oplossingen had gezocht om de knelgevallen meer ruimte te geven, maar dat ze die niet heeft gevonden.
„Ik kan u verzekeren dat ik de waarheid spreek”, ging ze verder. „Er is geen dubbele agenda. Mijn taak is ook om duidelijkheid te geven, om zaken niet mooier voor te stellen dan ze zijn.”
Schouten ging ook in op geruchten die de ronde doen. Zoals het gerucht dat de Europese Commissie zou willen helpen. „Dat wil ze wel, maar niet door meer fosfaatrechten toe te staan”, vertelde Schouten. „Nederland mag niet meer fosfaatrechten uitgeven.”
Ook het verhaal dat Nederland 2,8 miljoen fosfaatrechten ten onrechte aan de vleesveesector heeft toebedeeld, bestreed ze. „Dat klopt niet. De juiste getallen staan in de brief die ik vorige week heb verstuurd.” Daarnaast heeft de uitgifte van rechten aan de vleesveehouderij er volgens de minister niet toe geleid dat melkveehouders minder rechten hebben gekregen.
Gesprek
Het debat krijgt volgende week donderdag, 20 december, een vervolg. Dan kunnen partijen ook moties indienen. Minister Schouten zegde toe om voor die tijd, waarschijnlijk maandag 17 december al, een gesprek te zullen hebben met actiegroep Innovatief uit de Knel, waarbij ook CBS en RVO aanwezig zullen zijn, om nog een keer de cijfers te bekijken. Actiegroepvoorzitter Henk Antonissen keek er naar uit, vertelde hij. „Zij komen dan met de cijfers van RVO en CBS, maar wij zullen daar de Europese cijfers tegenoverzetten.”
