Niet duidelijk hoeveel vleesveerechten vrijkomen; derogatie onder druk

Het is een vraag waar iedereen op zit te wachten - het ministerie, de Tweede Kamer, en natuurlijk de sector zelf. Hoeveel rechten worden teruggehaald bij vleesveehouders, en kunnen die worden gebruikt om knelgevallen binnen de melkveehouderij op te lossen? Binnen het ministerie wordt de vraag echter anders geformuleerd: komen er genoeg rechten terug om onder het fosfaatplafond te komen? Minister Schouten heeft daar eerder duidelijke uitspraken over gedaan; de rechten worden niet herverdeeld, omdat ze nodig zijn om het aantal uitgegeven rechten onder het plafond te brengen. Dat de minister zo stellig is, terwijl het nog niet zeker is hoeveel rechten worden teruggehaald, heeft ook te maken met verwachtingsmanagement, vertelt een ambtenaar; de minister wil melkveehouders geen valse hoop geven, en ze niet laten rekenen op fosfaatrechten waarvan het hoogst onzeker is dat die komen.

Derogatie

Wat vooral meespeelt, is de derogatie. Verlies daarvan zou de sector flink op kosten jagen, met kosten voor mestafzet en voor aankoop van kunstmest. Het is de minister er alles aan gelegen om dit te voorkomen, maar Nederland scheert hier langs verschillende grenzen. De sector zit maar licht onder het fosfaatplafond, overschrijdt het sectorale stikstofplafond fors en het is nog onzeker of het genoeg rechten terughaalt van vleesveebedrijven om het aantal uitgegeven rechten onder het plafond te brengen. CBS geeft daarbij weliswaar aan dat het fosfaatplafond niet gehaald wordt, maar houdt daarbij forse slagen om de arm - wat de droge, hete zomer met de fosfaatproductie heeft gedaan, kunnen de statistici niet goed inschatten.

Overschrijding van het stikstofplafond, of andere limieten, hoeven niet fataal te zijn bij de onderhandelingen over een derogatie 2019/2020, maar het maakt de Nederlandse onderhandelingspositie er niet makkelijker op. Daarbij wordt ons land al in de gaten gehouden vanwege de berichten vorig jaar over de mestfraude.