Voorjaarskuilen 2018: hoog ruw eiwit, maar wat kan de koe ermee?

Een bijzonder jaar kunnen we wel stellen. Januari, februari en maart waren gemiddeld genomen koud en nat in Nederland. Drijfmest en kunstmest kwam in verhouding te laat op het land.
In april ontplofte de natuur als het ware. 19 april 2018 staat te boek als de dag met de hoogste temperatuur gemeten in de historie. Het gras bulderde de grond uit. Eurofins communiceerde al dat de eerste kuiluitslagen een totaal ruw eiwit gehalte van 184 gram per kilogram droge stof bevatten. Dat klinkt misschien mooi, maar wat kan de koe ermee?
Ruw eiwit is niet hetzelfde als de juiste eiwitkwaliteit.
Het gevormde ruw eiwit bestaat dit voorjaar voor een groter gedeelte uit zogenoemde ‘NPN verbindingen’, niet-eiwit-stikstof -verbindingen. Dit is geen werkelijk eiwit waar de koe alles mee kan. Het vertaalt zich op de voederwaarde-analyses grotendeels in een verhoogd OEB en Nitraat. In de natuurlijke stikstofkringloop probeert de natuur precies de hoeveelheid nitraat te maken welke de plant op dat moment kan gebruiken.
Als we in de bodem echter een grote hoeveelheid nitraat neerleggen vanuit kunstmest en we krijgen veel bladverdamping door de hogere temperaturen, dan dwingen we de plant tot een grotere opname van nitraat. Het blijkt dat dit tot een verhoging van de hoeveelheid niet-eiwit-stikstof (NPN) kan leiden.
De natuur laat zich niet dwingen, we hebben echter wel een keus welke stikstof vorm uit kunstmest we gebruiken om te bemesten.
Kenmerken | 50 % ammonium | 50 % ammonium | 100 % ureum vloeibaar + zwavel |
50 % nitraat | 50 % nitraat | (Powerbasic) | |
+ zwavel | |||
Ruw Eiwit/ kg ds | 178 | 179 | 170 |
Ruw Eiwit opbrengst per ha ( index ) | 1 | 1,03 | 1,07 |
DVE/kg ds | 91 | 91 | 89 |
OEB/kg ds | 21 | 16 | 12 |
DVE/OEB verhouding | 4,33 | 5,69 | 7,42 |
Het is bekend dat zwavel een positief effect heeft op de opbrengst, maar dus ook op de eiwitkwaliteit. Voor de volledigheid van eiwit is zwavel belangrijk. Een groter effect op de eiwitopbrengst en met name eiwitkwaliteit wordt echter bepaald door de vorm stikstof blijkt uit bovenstaande cijfers. De DVE/OEB-verhouding wordt steeds belangrijker als het gaat om benutten van eigen geteeld eiwit. Hoe hoger de DVE/OEB, des te meer gras(kuil) in het rantsoen kan en des te minder eiwitcorrectie er aangevoerd hoeft te worden. Ontwikkelingen welke passen voor het rendement, leveren van VLOG melk, grondgebondenheidscriteria (65% eigen eiwit) en de kringloopgedachte.
Plantenvoeding : behoefte aan 17 elementen
Kijk niet alleen naar stikstof , fosfaat en kali als het bemestingsplan weer wordt gemaakt. In de kuiluitslagen zien we veel tekorten aan veel sporenelementen. Belangrijk voor het dier, maar ook belangrijk voor het gewas. Check dus ook de bodemanalyses . Uit onderzoeken komt naar voren dat bemesten met sporenelementen tot een hogere opbrengst leidt (hogere N-efficiëntie) en een gezonder gewas (meer sporenelementen in de kuil)
Opbrengst cijfers zijn index getallen in procenten tov object zonder de toevoeging | ||||||||||||||
Object | KVEM | Ruw Eiwit | Na | K | Mg | Ca | P | S | Mn | Zn | Cu | Mo | Co | Se |
Dalfsen 2017 SeCo | 101 | 109 | 148 | 95 | 106 | 111 | 100 | 103 | 117 | 112 | 105 | 83 | 1757 | 352 |
Dalfsen 2017 Sporenmix | 106 | 113 | 128 | 103 | 112 | 113 | 103 | 107 | 140 | 118 | 113 | 92 | 123 | 90 |
Dorst 2018 SeCo | 107 | 105 | 123 | 108 | 106 | 103 | 108 | 114 | 121 | 96 | 109 | 100 | 295 | 616 |
Dorst 2018 Sporenmix | 109 | 112 | 118 | 112 | 104 | 102 | 108 | 111 | 103 | 109 | 110 | 122 | 103 | 138 |
Leren uit het verleden; plannen voor de toekomst
Afgelopen jaar heeft ons wel weer met de neus op de feiten gedrukt. Goed en voldoende ruwvoer is van enorm belang voor het rendement. De eerste 2 snedes zijn de belangrijkste en daar moet je dus zeker niet op beknibbelen.
Op basis van je bodem- kuilanalyses- en mestanalyses, is het prima mogelijk om een plan te maken voor het nieuwe seizoen. Hoeveel wil je oogsten , welk ruw eiwit gehalte, maar met name welke DVE/OEB-verhouding? De keuze van de meststof heeft hier een grote invloed op.
Bevat de bodem en de kuil voldoende sporenelementen en in de juiste balans?
Doe uw dieren, de bodem, het gewas en uzelf niet tekort.
Tekst: Van Iperen