Acht boerenorganisaties pleiten in nieuwe landbouwvisie voor innovatiefonds Voedselzekerheid

In die voedselvisie moet het Nederlandse landbouwklimaat centraal staan. 'We kunnen hier meer voedsel produceren op minder grond, met minder grondstoffen en tegen lagere emissies. Dat alles tegen de hoogste standaarden van dierenwelzijn en diergezondheid. Verplaatsing van de productie naar elders door krimp of extensivering bij ons, betekent dan ook per definitie een achteruitgang op al deze punten', zo staat in de visie.

In het kader van voedselzekerheid zou er dan ook een Beleidsdraaiboek Crisisbeheersing Nationale Voedselvoorziening opgesteld moeten worden, met daarin de gevolgen van het beperken van de landbouw in ons land. Verder zou er een publiek-privaat innovatiefonds Voedselzekerheid opgesteld moeten worden, dat is gericht op de ontwikkeling en toepassing van nieuwe kennis en technologie.

Bescherming landbouwgrond

Om te zorgen dat er meer vruchtbare landbouwgrond beschikbaar komt, pleiten de partijen ervoor de Markerwaard in Flevoland in te polderen en zouden ook het Natuur Netwerk Nederland (NNN) en de Bossenstrategie moeten worden herzien. Hetzelfde geldt voor het plan om 280.000 hectare onder het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer te brengen. De huidige landbouwgrond moet beschermd worden. Net als in de Nota Ruimte pleiten de acht partijen voor een afwegingskader voor landbouwgrond.

In de visie van veertien pagina's, wordt er naast voedselzekerheid nog ingegaan op zes andere onderwerpen. Dit zijn, ondernemersklimaat, stikstof en natuur, waterkwaliteit, gewasbescherming, ruimtelijke ordening en rechtszekerheid.

Uniforme metingen waterkwaliteit

Waterkwaliteit is ook een belangrijk speerpunt voor Agractie, DDB, FDF, NAV, NMV, NVP, POV en VVK. Zo pleiten ze in grensregio's voor uniformiteit bij het meten van de waterkwaliteit. Dit geldt ook voor waterschappen. 'Waar het ene waterschap de norm wel corrigeert voor
bezoedeling door watervogels en natuurlijke kwel, doet het andere dat niet. Van belang is te komen tot een uniforme correctie van de norm voor vervuiling die veroorzaakt wordt door de natuur.'

Schrappen 'kwetsbaar gebied'

In een groot deel van Nederland is de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater al tijden op orde, stellen de gezamenlijke partijen. Deze gebieden dienen door Nederland geschrapt te worden als ‘kwetsbaar gebied’. Daarmee vallen ze buiten het Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat zich beperkt tot de kwetsbare gebieden. Met het schrappen van deze gebieden als 'kwetsbaar gebied' vervalt ook de EU-norm van 170 kilogram per hectare per jaar uit dierlijke mest. Nederland koos er zelf voor het hele land als kwetsbaar gebied te zien en dat levert ernstige belemmeringen op voor de agrarische sector. Uit onderzoek blijkt al langer, dat de waterkwaliteit, op vooral derogatie-bedrijven, beter is. En om die reden kan en moet de derogatie voor 250 kilogram stikstof per hectare opnieuw worden ingevoerd voor die gebieden waar de waterkwaliteit goed is.

Grondgebondenheid niet de oplossing

De partijen zien in het opstellen van een wettelijke norm voor grondgebondenheid geen adequate oplossing voor de mestafzetproblematiek, omdat deze norm geen rekening houdt met bedrijfsspecifieke en regionale problematieken. 'Een wettelijke norm voor grondgebondenheid leidt tot een ongewenste stapeling van regelgeving en maakt het voor veel bedrijven onnodig onmogelijk om rendabel door te boeren. De lokale bodemvruchtbaarheid moet leidend zijn bij de bemesting', schrijven de partijen daarover in hun visie. De partijen pleiten voor het toepassen van nieuwe technologieën als precisielandbouw die het mogelijk maken mest steeds meer op maat toe te dienen.

Afstappen van modellen

Veel standpunten zijn niet nieuw. Bij stikstof bijvoorbeeld vindt de landbouwcoalitie dat Nederland moet aansluiten bij Europese wet- en regelgeving en dat er niet op stikstof gestuurd moet worden, maar op staat van instandhouding. Ook moet de Kritische Depositie Waarden (KDW) uit de wet en afgestapt worden van Aerius als rekenmodel. Dit zou ook kunnen volgens de acht clubs als er gekeken worden naar de daadwerkelijke staat van de natuur. Het besluit om de rekenkundige ondergrens te verhogen naar 1 mol juichen ze dan ook van harte toe.

'Doelsturing onhaalbaar'

Daarentegen zijn de partijen kritisch op doelsturing. Het inzetten op 42 tot 46 procent reductie van stikstof in de landbouw, zoals het huidige kabinet wil, is volgens de partijen niet te bereiken via doelsturing. 'Dit is een doodlopende weg: te complex, niet of moeilijk meetbaar, het trekt vergunningverlening niet los en is te afhankelijk van de borging van maatregelen', valt in de visie te lezen.

Spuitvrije zones niet gewenst

In het kader van gewasbescherming zijn de acht organisaties van mening dat spuitvrije zones van verschillende grootten rondom natuurgebieden en bebouwing, met het oog op voedselzekerheid, niet wenselijk zijn. 'Dit betekent feitelijk een teeltvrije zone, omdat schimmelziektes als Phytophthora zich niet aan een spuitvrije zone houden. Ook zullen andere schimmels en dierlijke belagers vanuit de spuitvrije zone het perceel binnen komen.'

De boerenorganisaties pleiten voor een erkenning van de huidige inspanningen van plantaardige sectoren, zodat er samen aan verduurzaming van de keten gewerkt kan worden. 'Daarbij is noodzakelijk, dat de toelating van minder milieubelastende middelen sneller verloopt. Wij pleiten tenslotte voor een proeftoelating van laag risico middelen tijdens de duur van het toelatingsproces.'

Beleid om boeren te beschermen

Een thema dat nog niet veel in de verkiezingsprogramma's in relatie tot de landbouw terugkomt, is rechtszekerheid. De openbaarheidsverzoeken nemen toe en de boerenorganisaties zijn van mening dat de informatie wordt gebruikt voor ongewenste doeleinden. 'Wij vragen beleid waarin boeren beschermd worden tegen activisme en misbruik van gegevens. Een wetswijziging naar Belgisch of Duits model is hierbij te overwegen. Ook het zogenaamde Verdrag van Aarhus biedt ruimte om privéadressen van boeren uit te sluiten van de verplicht te delen emissiegegevens.'

Lees hier het hele plan