Medepacht en indeplaatsstelling

Toestemming verpachter

Voor medepacht en indeplaatsstelling kan de pachter in het geval van reguliere pacht een juridische procedure opstarten bij de Pachtkamer. Dit is de rechter op het gebied van pachtzaken. Alleen de pachter is bevoegd om deze stap te zetten. Maar voordat de pachter naar de rechter kan stappen, moet hij de verpachter eerst vragen om vrijwillig mee te werken aan een verzoek tot indeplaatsstelling of medepacht. Vaak zal een dergelijk verzoek schriftelijk zijn, maar mondeling kan natuurlijk ook.

Als de verpachter toestemming verleent voor de medepacht of indeplaatsstelling, is het van belang om dit schriftelijk vast te leggen, bijvoorbeeld in een pachtwijzigingsovereenkomst. Vergeet niet om deze wijzigingsovereenkomst ter goedkeuring naar de Grondkamer te sturen.

Kring van personen

De kring van opvolgers voor wie de pachter een procedure kan starten bij de Pachtkamer, is beperkt. Het gaat om de ‘naasten’ volgens de wet, waaronder echtgenote en (pleeg)kinderen. Voor een broer of zus van de pachter kun je dus geen procedure bij de Pachtkamer starten. Het is wel mogelijk om een verzoek bij de verpachter in te dienen in de hoop er in goed overleg uit te komen.

Verschil tussen medepacht en indeplaatsstelling

Bij medepacht gaat de medepachter het gepachte (voorlopig) samen met de oorspronkelijke pachter exploiteren. Dit speelt vanaf het moment dat de oorspronkelijke pachter en de medepachter een samenwerkingsverband aangaan. Het kan verstandig zijn om op dat moment of na een aantal ervaringsjaren een verzoek om medepacht in te dienen bij de verpachter.

De oorspronkelijke pachter houdt bij medepacht zelf de dagelijkse leiding over het gepachte. Bij indeplaatsstelling ligt dit juist anders. De nieuwe pachter gaat het gepachte zelfstandig exploiteren en neemt daarbij de dagelijkse leiding over van de oorspronkelijke pachter. Op het moment dat de nieuwe pachter het bedrijf overneemt en juridisch eigenaar wordt, is het tijd voor een verzoek om indeplaatsstelling.

Eén pachterbeleid

Er zijn verpachters die geen medewerking willen verlenen aan een verzoek om medepacht. Ze wijzen een verzoek af omdat ze een zogenaamd ‘één pachterbeleid’ hanteren. Ook bij indeplaatsstelling komt dit voor op het moment dat er twee bedrijfsopvolgers zijn die het bedrijf gezamenlijk willen voortzetten.

Voor een één pachterbeleid bestaat geen wettelijke grondslag. Verpachters die maar met één pachter te maken willen hebben, doen dit om zo min mogelijk (communicatie)problemen te ondervinden. Stel dat er onenigheid bestaat tussen pachters, dan hoeft een verpachter maar met één persoon te communiceren en kunnen pachters zich nooit achter elkaar verschuilen.

Voldoende waarborgen voor behoorlijke bedrijfsvoering

De medepachter dan wel nieuwe pachter moet voldoende waarborgen bieden voor een behoorlijke bedrijfsvoering. Dit houdt in dat een pachter aan de volgende eisen moet voldoen:

- agrarische opleiding;
- werkervaring in de landbouw;
- inzicht in bedrijfsvoering en financiële haalbaarheid.

Het komt er in het kort op neer dat de voorgestelde (mede)pachter laat zien dat hij of zij beschikt over voldoende kennis en ervaring om (op termijn) een landbouwbedrijf te leiden. Bij medepacht en indeplaatsstelling gelden dezelfde voorwaarden. Alleen weegt het aspect van de ervaringsjaren in de landbouw minder zwaar bij medepacht. De medepachter zal nog moeten groeien in het bedrijf en krijgt hiertoe de ruimte in het pachtrecht.

Pachtkamer

De rechter beslist ten aanzien van medepacht of indeplaatsstelling naar billijkheid. Feitelijk betekent dit dat de rechter ook rekening houdt met andere relevante omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan het bestaan van een gering economisch belang bij voortzetting van de pacht of het feit dat de voorgestelde pachter het gepachte wil toevoegen aan zijn eigen landbouwbedrijf en het bedrijf van de oorspronkelijke pachter niet wil voortzetten.

Ook kan de Pachtkamer aanvullende voorwaarden opstellen. Een voorbeeld hiervan is dat de voorgestelde medepachter een aanvullende opleiding moet volgen.

Meer weten?

Het moge duidelijk zijn dat medepacht en indeplaatsstelling strikte eisen stellen aan de opvolger. Een goed onderbouwd verzoek, tijdige afstemming met de verpachter en inzicht in de exploitatie zijn cruciaal voor honorering van het verzoek.
aaff is graag overal van betekenis. Wil je weten of medepacht of indeplaatsstelling iets voor jouw situatie is? Onze juristen denken graag met je mee. Neem gerust contact op met één van hen.