Column: Internetconsultatie Dierwaardige Veehouderij roept tsunami aan nutteloze emo-reacties op

‘…Let op: reageer bij voorkeur niet met precies dezelfde tekst, want gekopieerde teksten tellen minder zwaar mee. Herschrijf de bovenstaande tekst liever in je eigen woorden of geef gewoon je eigen mening…’
Dit was het advies van stichting Varkens in Nood richting haar leden om massaal te reageren op de internetconsultatie AMvB Dierwaardige Veehouderij. En massaal heeft men gereageerd: 5682 reacties. Even ter vergelijking met twee nog lopende internetconsultaties, die voor Nederland een veel grotere impact en maatschappelijke essentie hebben dan dierenwelzijn. Vooralsnog en ‘slechts’ 11 reacties op de internetconsultatie ‘Concept 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn’ en 18 reacties op ‘Spoedwet vervangen omgevingswaarde stikstof’.
Een democratisch instrument zou niet gebruikt moeten worden als klaagmuur vol inhoudsloze treurzang
Slechts weinigen hebben de AMvB en de nota van toelichting gelezen. Weinigen zullen daadwerkelijk verstand en kennis hebben van dierenwelzijn en veehouderij. Het is emotie dat de klok slaat. Reacties zonder daadwerkelijke inhoud, maar gevuld met emotie. Natuurlijk is dierenwelzijn belangrijk, mag en kan iedereen reageren, maar een democratisch instrument zou niet gebruikt moeten worden als klaagmuur vol inhoudsloze treurzang met vaak exact dezelfde boodschap die zich laat vertalen in: ‘Ach, het is zo zielig voor de diertjes.’
Als men het onderwerp zo belangrijk vindt, waarom nemen de meesten dan niet de moeite om de documenten goed te lezen en specifiek op de inhoud van de AMvB te reageren. De redactie van Agrio heeft talloze emotionele en oppervlakkige reacties gelezen en de conclusie is dat zeker 98 procent van de reageerders dit niet gedaan. Hoe belangrijk vind je dan iets of hopen deze mensen door met een hagelgeweer vanuit de heup te schieten het doel te raken en dat deze massale exercitie effect sorteert? Elke jager weet echter dat als je niet specifiek op het doel richt, je het doel nooit zult raken; ook niet met ‘bird shot’ hagel.
In feite is dit misbruik maken van een democratisch instrument en de overheid opzadelen met een onzinnigheid; gestimuleerd door de ngo’s die hun achterban van tienduizenden mensen mobiliseren. De ngo’s als Wakker Dier en ook de landbouworganisaties hebben echter wel onderbouwd en inhoudelijk gereageerd en hopelijk, en ook waarschijnlijk, worden deze honderdtal inzendingen wel serieus bekeken. Een honderdtal is nog steeds substantieel, maar aanzienlijk minder dan 6000 briefjes. De oproep van Varkens in Nood en consorten heeft echter zijn doel gemist.
De AMvB is bedoeld om op korte termijn invulling te geven aan de gewijzigde en onuitvoerbare Wet dieren
Hoewel de meeste reacties anoniem zijn en afkomstig van burgers, zien ook sommige boeren de internetconsultatie als klaagmuur. Juist voor hen zou een verdiepingsslag nuttig zijn, maar gezien het aantal reacties onder de artikelen over de AMvB, lijken sommigen niet eens het verschil tussen het convenant en de AMvB te begrijpen en waarom de belangenorganisaties hun inhoudelijke zienswijzen op de AMvB hebben opgestuurd. Ze hadden de AMvB toch ondertekend? Dat hebben ze niet. Ze hebben samen met andere partijen, waaronder de retail en de Dierenbescherming, een convenant ondertekend. Ze hebben private afspraken gemaakt met duidelijke randvoorwaarden. Geen stap wordt gezet zonder dat deze randvoorwaarden zijn ingevuld. Dat gaat over het verdienmodel (extra kosten moeten uit de markt komen), over vergunningverlening, level playing field met de EU, onweerlegbare wetenschappelijke onderbouwing en praktische uitvoering.
De AMvB is bedoeld om op korte termijn invulling te geven aan de gewijzigde en onuitvoerbare Wet dieren. Het klopt echter wel, en daar is ongetwijfeld de onduidelijkheid op gebaseerd, dat er een samenhang is tussen het convenant en de AMvB. Ze lijken op elkaar en de belangenorganisaties hebben in Den Haag uiteraard gelobbyd over de inhoud van het concept-AMvB. Daar waar het convenant op private afspraken is gebaseerd, is de AMvB de zogenaamde wettelijke ‘bezemwagen’ die achterblijvers moet stimuleren om ook met de vaart der volkeren mee te gaan.
De AMvB moet niet strenger worden dan het convenant. Anders is het convenant een stukje nutteloos papier geworden
Maar waar de angel nu zit, is dat als de wet onduidelijke teksten krijgt die voor meerdere uitleg vatbaar zijn of als de randvoorwaarden niet worden meegenomen maar wel de doelen, dan worden veehouders wettelijk verplicht om stappen te maken, ook al is dat voor de veehouderij op dat moment onuitvoerbaar door bijvoorbeeld gebrekkige vergunningverlening. Een ngo kan bovendien naar de rechter stappen met alle gevolgen van dien. Kijk naar Urgenda en MOB. Daarnaast, als iets wettelijk verplicht is zonder duidelijke wetteksten en randvoorwaarden, hoe moeten de extra kosten uit de markt gehaald worden? Waarom zouden retailers meer uitbetalen?
De AMvB moet niet strenger worden dan het convenant. Anders is het convenant een stukje nutteloos papier geworden en blijft de veehouder in onzekerheid. Dat is precies de reden waarom de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) het convenant nog niet ondertekend heeft. De belangenorganisaties beseffen het gevaar terdege en hebben daarom gereageerd om te zorgen dat de nauwe samenhang tussen convenant en AMvB gehandhaafd blijft en er daadwerkelijk komt. Het spel tussen inhoud en emotie wordt daarmee ten volle gespeeld.