FAO: Europese melkproductie daalt licht, veestapel krimpt verder

De melkproductie in de Europese Unie zal naar verwachting stagneren als gevolg van een krimpende veestapel en een tragere productiegroei per dier. Voor de EU als geheel komt de verwachte melkproductie in 2034 uit op circa 149,6 miljoen ton, tegenover gemiddeld 151,6 miljoen ton in de basisperiode 2022–2024.

De Europese Unie is daarmee de enige regio waar sprake is van een dalende melkproductie. In andere delen van de wereld – waaronder Afrika, Pakistan, China, Latijns-Amerika en de Verenigde Staten – neemt de productie juist toe.

Groei in biologische melk, ondanks lagere opbrengst

Een groeiend deel van de melkproductie in Europa komt uit biologische of andere niet-conventionele systemen. Meer dan 10 procent van de melkkoeien bevindt zich momenteel in biologische – of alternatieve – houderijsystemen, onder meer in landen als Oostenrijk, Denemarken, Griekenland, Letland en Zweden. Ook in Duitsland, Frankrijk en Italië neemt de biologische melkproductie toe.

De FAO wijst er echter op dat de opbrengsten in biologische systemen gemiddeld slechts 75 procent bedragen van die in conventionele systemen. Bovendien vereisen de hogere productiekosten een aanzienlijke prijspremie om rendabel te blijven.

Wereldwijde melkproductie groeit fors

De lichte daling in Europa staat in schril contrast met de wereldwijde trend. Mondiaal zal de melkproductie naar verwachting met 1,8 procent per jaar groeien, voornamelijk dankzij hogere opbrengsten per dier. Meer dan de helft van die groei zal afkomstig zijn uit India en Pakistan.

India is en blijft wereldwijd de grootste melkproducent. Volgens de FAO zal de productie toenemen van 213,8 miljoen ton in 2022–2024 naar 323,3 miljoen ton in 2034.

Deze groei komt voort uit zowel een uitbreiding van de melkveestapel (koeien en buffels) als uit hogere opbrengsten per dier. De melkproductie in India is grotendeels gebaseerd op kleinschalige bedrijven die samenwerken binnen coöperaties voor verwerking en distributie.

Wereldwijde zuivelconsumptie blijft stijgen

De vraag naar zuivelproducten groeit wereldwijd gestaag. Dat komt vooral door bevolkingsgroei, stijgende inkomens en de verstedelijking in veel landen. Tot 2034 verwacht de FAO dat de totale calorie-inname uit dierlijke producten – waaronder zuivel – met 6 procent toeneemt.

Voor verse zuivel stijgt de consumptie per persoon elk jaar met ongeveer 1 procent. Die groei komt vooral uit opkomende economieën zoals India en Pakistan, waar de zuivelconsumptie per hoofd oploopt tot respectievelijk 30 en 46 kilo per jaar. Ook in China zit de zuivelvraag flink in de lift, al blijft het verbruik per persoon nog steeds achter bij dat van Europa en Noord-Amerika.

Tegelijkertijd blijft de consumptie in lage-inkomenslanden achter. Daar ligt de gemiddelde zuivelinname rond de 143 kilocalorieën per dag – ver onder de aanbevolen 300 kcal.

In Europa en Noord-Amerika daalt de vraag naar verse zuivel juist licht. Maar boeren merken daar een verschuiving: consumenten kiezen vaker voor producten met een hoger melkvetgehalte, zoals volvette yoghurt, room en kaas.

In andere delen van de wereld, zoals Afrika, Zuidoost-Azië en het Midden-Oosten (de NENA-regio), groeit de zuivelvraag sneller dan de boeren kunnen produceren. Daardoor blijft import noodzakelijk – vooral van melkpoeders – om aan de stijgende vraag te voldoen.

EU blijft belangrijke zuivelexporteur

De handel in zuivelproducten binnen en buiten de EU zal tussen 2025 en 2034 naar verwachting verschuiven, maar de exportpositie van de Unie blijft sterk. De EU blijft, samen met de Verenigde Staten en Nieuw-Zeeland, met een gezamenlijk marktaandeel van 70 procent de drie grootste exporteurs van zuivelproducten wereldwijd.

Deze landen zullen in 2034 samen het merendeel van de wereldwijde export van kaas, boter, volle melkpoeder (WMP) en magere melkpoeder (SMP) voor hun rekening nemen. Vooral op het gebied van kaas blijft de EU marktleider. De export van boter en SMP naar China neemt toe, terwijl de NENA-regio (Midden-Oosten en Noord-Afrika) een steeds belangrijkere afzetmarkt wordt voor EU-melkpoeders.