Column: Vakantieverhalen op de boerderij

Het leven zit vol uitdagingen – dat geldt voor ieder mens, maar zeker ook voor boeren. Vooral in de zomer. Het is zonder twijfel de drukste én mooiste tijd van het jaar. Alleen is het qua planning een kleine puzzel met losse stukjes: precies in deze periode gaat iedereen om de beurt op vakantie.

Zodra de één vertrekt, draaien de anderen extra diensten. En ben je zelf die fanatieke medewerker die even de rust opzoekt, weet je twee dingen zeker: je mist de adrenaline van inkuilen, verbouwen en bouwen, en je komt terug in de wetenschap dat je eerst nog even een tandje bij moet zetten voor de collega die dan weer op het strand ligt. Zo houden we elkaar lekker scherp.

Gelukkig hebben we in deze drukke periodes vaak een stageloper in huis, die helpt als invulling voor de losse puzzelstukjes. Dankzij hun inzet kunnen de extra diensten hier en daar worden omgebogen tot gevarieerde diensten met wat flexibeler werktijden – en dat scheelt een hoop in de planning én werkbelasting.

Fort bewaken

Voor onze jonge stageloper, die die week het fort bewaakt, wordt onze vakantieweek vast een uitdaging, maar wij hebben er alle vertrouwen in. Om haar spanning wat op te bouwen, hebben we haar voor de grap tot ‘de baas van de week’ benoemd. Want zonder duidelijke rolverdeling bestaat het risico dat de medewerkers onderling een potje ‘wie-is-de-baas’ gaan spelen – en dat levert soms meer wrijving dan werk op.

Maar helaas - en vooral verstandig - bedankte ze voor deze rol. Daarom hebben we dit jaar een duidelijk systeem: iedereen krijgt zijn eigen takenlijst, compleet met de vriendelijke doch duidelijke opdracht om zich dáár op te focussen – en niet stiekem werk door te schuiven naar een ander. Met een beetje geluk levert dat minder chaos op, en wie weet zelfs een vleugje rust voor ons ‘aan het strand’.

Lichte paniek

Als een boer - technisch gezien - op vakantie gaat, is het een hele kunst om die rust ook echt te ervaren. Naast me zat iemand met een blik alsof hij net z’n beste trekker had verkocht – lichte paniek in de ogen, lichte tegenzin om te vertrekken.

Om de moed erin te houden, blikten we vooraf terug op legendarische vakantieverhalen – je weet wel, van die situaties die alleen lijken te gebeuren zodra je even weg bent. Zoals die keer dat de melkkoeling kapot ging en alle melk linea recta het putje in moest. Of de melkrobots die ineens een week lang de vreemdste storingen gaven. Of die zomer waarin koeien achter elkaar omvielen, en behulpzame medewerkers besloten dat een paar balen hooi of stro vast zouden helpen.

Spoiler: dat deed het niet. Sterker nog, een verstofte klem werd plotseling dagelijks aan de shovel gehangen om de zieke koeien te verplaatsen… met helaas geen happy end. Of een lekke band, waarvoor dan – heel efficiënt – op kosten van de baas gewoon maar een nieuwe werd besteld.

Boerderij zonder boer

Of al die herinneringen nou écht hielpen om ontspannen te vertrekken? Misschien niet helemaal. Maar ze zorgden er wél voor dat de medewerkers beter geïnstrueerd werden, en wij ons mentaal alvast konden voorbereiden op een nieuw hoofdstuk in het boek Vakantieverhalen van de Boerderij.

De bekende uitspraak dat ‘iedereen vervangbaar is’ begint behoorlijk wankel te klinken wanneer je ziet wat er gebeurt op de boerderij zonder de boer. Het is alsof de dieren feilloos aanvoelen dat de aanvoerder even niet thuis is – want zodra we vertrekken, laten ze steevast de melkproductie zakken.

De medewerkers voeren trouw hetzelfde rantsoen, alles blijft zoals het was – en toch zakt de melk keer op keer. Alsof er iets ontbreekt wat je niet in een zak kunt stoppen of met een machine kunt aansturen.

Magnesiumtekort

Daarbovenop kregen we dit keer opnieuw te maken met een aantal zieke koeien. Twee jaar geleden mycotoxinen in de maïs, vorig jaar Blauwtong en dan nu magnesiumtekort. En dat raakt je – je wilt je dieren fit en gezond weten. Als je dan ver van huis bent, is dat extra lastig. Volgens de voeradviseur een bekend risico bij Jerseys, maar wij hebben het nog nooit meegemaakt.

Midden in de lactatie, en ineens is de energie op – soms met de dood tot gevolg. Tot grote opluchting van deze boer zijn we weer thuis en is het stuur weer in vertrouwde handen, hopelijk met het positieve gevolg van gezonde, fitte koeien.