Transitie is ook traditie
In gesprek over de toekomst van het familiebedrijf
Aan tafel in de houten pod op het erf van Mark Venner in Baexem – waar het naambord ‘Leuker1818’ direct verklapt hoelang het bedrijf al in de familie is – wordt snel duidelijk dat de twee jonge bedrijfsopvolgers veel gemeen hebben: van het opgroeien op een melkveebedrijf tot hun bedrijfsovernames, waarbij zowel Mark als Ron de stap naar agroforestry zetten. Waar Ron dit op Boerderij Tussen de Hagen in Stoutenburg mét koeien doet, is Mark hiermee gestopt. “Ik heb twee broers en één zus. Niemand wilde het overnemen zoals het was, omdat de melkveetak voor ons niet rendabel was”, valt Mark maar meteen met de deur in huis.
Koeien, bomen? Beweging!
Eenmaal ingetreden in de VOF, ging Mark op zoek naar andere manieren om het bedrijf toekomstbestendig in te richten. Voor zijn familie, én de omgeving. “Via de permacultuur-gedachte kwamen we uit bij Agroforestry. Aan dat idee moest mijn vader even wennen”, geeft Mark toe. “Natuurlijk was het een emotioneel moment, toen de laatste dieren weggingen. Maar door de geleidelijke overgang, waarbij we ondersteund werden door beleidsmakers en andere relevante partijen, kreeg de familie het vertrouwen dat het bedrijf op de juiste manier zou worden voortgezet.”
“Dit soort transities zijn eigenlijk van alle tijden”, haakt Ron in. “Mijn opa boerde in de tijd van het specialiseren. Hij had varkens, kippen en koeien, en is uiteindelijk alleen met het laatste doorgegaan. Mijn ouders hebben vervolgens in 1997 de stap gezet naar de biologische melkveehouderij.” Zelf doet hij naar eigen zeggen eigenlijk een beetje wat zijn opa deed – maar toch ook weer niet. “We zoeken nu ook weer die verbreding op. Met koeien die het gras onderhouden, kippen die het weiland schoonhouden, varkens en het toevoegen van agroforestry. Het is eigenlijk gewoon weer een volgende doorontwikkeling van het familiebedrijf.
“Door te blijven investeren in duurzaamheid en innovatie, wil ik een bedrijf achterlaten waarvan de volgende generatie kan zeggen: hier zien we volop mogelijkheden.” - Mark Venner
Cultuur van aanpakkers en verbeteraars
“De veranderingen die Ron en ik doorvoeren klinken drastisch, maar in historisch perspectief valt dat reuze mee”, zegt Mark. “Kijk maar eens naar hoe bedrijven er in de jaren ‘50, ‘70 en ‘90 uitzagen. De ontwikkelingen in onze sector staan nooit stil.” Ron ziet dat de identiteit van een boerenfamiliebedrijf door de jaren heen sterk kan veranderen. Maar het karakter, dat blijft. “De kern blijft dat je het samen doet. Dat geldt zowel voor het bewaken van de familiecultuur, als in het zoeken naar nieuwe oplossingen voor de uitdagingen die je tegenkomt.”
Waar Ron het bedrijf nu met zijn ouders runt, zit Mark nu met zijn broer en vader in het bedrijf. “Mijn broer doet de vergunningen en financiële zaken, terwijl ik me focus op de bedrijfsvoering en -ontwikkeling. Ook mijn vader helpt nog mee op het erf,” licht Mark toe. Beide opvolgers zien dat het werken met familie zorgt voor verbondenheid en behoud van het familie-erfgoed. “Een aansprekend verhaal, dat we met trots delen met de buitenwereld”, zegt Mark.
Voor de volgende generatie
Ron en Mark willen niet alleen de familiecultuur bewaken, maar ook blijven bouwen aan een toekomstbestendig bedrijf voor de volgende generaties. “Modernisatie, diversificatie van de activiteiten op je erf en een ecologisch verantwoorde bedrijfsvoering zijn daarin belangrijke voorwaarden, waar we hard aan blijven werken”, besluit Ron. Mark sluit zich hierbij aan. “Door te blijven investeren in duurzaamheid en innovatie, wil ik een bedrijf achterlaten waarvan de volgende generatie kan zeggen: hier zien we volop mogelijkheden. Waarbij ik hoop dat óók zij lekker hun eigen weg inslaan.”