Relatie gehalte tankmelkureum en ammoniakemissie wetenschappelijk onderbouwd

„De relatie tussen het melkureumgehalte en ammoniakemissie is een wetenschappelijk feit,” aldus onderzoeker dr. Yvonne Verbeek-Schilder. „Hoe lager het melkureum, hoe lager de stikstofverliezen en dus ammoniakuitstoot. Dit biedt melkveehouders direct een handelingsperspectief in tegenstelling tot de Kringloopwijzer waar de emissie een keer per jaar wordt berekend.”
30 procent reductie
Voor grondgebonden melkveehouders kan het toepassen van de hierboven genoemde managementmaatregelen de ammoniakemissie structureel terugbrengen tot 40 kilogram ammoniak per hectare per jaar. Het landelijk gemiddelde ligt op 52 tot 55 kilogram ammoniak per hectare per jaar. Veehouders kunnen dus zonder grote investeringen 30 procent ammoniakemissie reduceren.
Bij het berekenen van de emissiearme bedrijfsvoering wordt uitgegaan van een lagere vee-dichtheid per hectare. De totale stalemissie per hectaren neemt af bij een groter areaal, waarmee volgens de onderzoekers aangetoond is dat extensiveren loont.
„Wat er niet in gaat, komt er ook niet uit,” stelt onderzoeker dr. Yvonne Verbeek-Schilder. “Met meer weidegang en lager ruw eiwit in het rantsoen, en daarmee samenhangend een lager melkureum, kan de melkveehouderij een flinke reductie van de ammoniakemissie behalen. Reducties van stalemissies tot wel 50% zijn haalbaar zonder dat daar een dure installatie of techniek aan te pas komt.”
Economisch voordelig
De stikstofreductie biedt de melkveehouder ook economisch voordeel. Minder eiwit in het rantsoen, vertaalt zich direct in lager voerkosten. Daarnaast zorgt meer weidegang voor een besparing op loonwerkkosten in de vorm van minder mest uitrijden en minder gras oogsten. Een voorbeeld in het rapport toont aan dat een verlaging van het melkureum van 21 naar 14 milligram per deciliter een gemiddeld besparing van de mestafzetkosten van 7.500 euro per jaar oplevert.
„Een emissiearme bedrijfsvoering is een ‘no-regret’-route,” zegt mede-auteur Frank Verhoeven van Boerenverstand. „Het helpt boeren vooruit, haalt stikstof uit de lucht, en levert tegelijkertijd voordelen op voor diergezondheid, biodiversiteit én de portemonnee.”
Oproep aan overheid en sector
De onderzoekers roepen op om de emissiearme bedrijfsvoering per direct toe te passen in beleid en praktijk. Het rekenmodel biedt een kans om het stikstofbeleid te baseren op meetbare inspanningen en resultaten, zonder te vervallen in kostbare technieken of juridisch wankele rekenmodellen. Deze managementmaatregelen met veel weidegang en eiwitarme rantsoenen bieden ruimte voor legalisatie van Grondgebonden PAS-melders.
Wanneer de resultaten uit dit onderzoek worden toegepast op de bedrijven van PAS-melders bewijzen ze minder ammoniak uit te stoten vanuit hun stal. Minder dan waar wellicht hun oorspronkelijke melding nu vanuit gaat.

Tekst: Hermien van der Aa
Woont en werkt op een melkveebedrijf in Hernen met als neventakken educatie en zorglandbouw. Sinds 2020 parttime redacteur melkvee bij Agrio, waar ze hoofdzakelijk schrijft voor de website melkvee.nl, het vakblad Melkvee en de regiobladen
Beeld: Ruth van Schriek
Bron: Frank Verhoeven