‘Voeg water toe aan mest voor smakelijk najaarsgras’

De periode van schieten en verhouten is voorbij. Dit betekent dat het gras bladrijk is. Bladrijk materiaal betekent over het algemeen eiwitrijk en onbestendig. De kunst is om dit eiwit ook goed te benutten. Bij zonnige perioden en koudere nachten kan er nog ruim voldoende suiker worden gevormd om het onbestendige eiwit te benutten naar darmverteerbaar eiwit (DVE). Bij donkere dagen met hogere temperaturen heeft het eiwitaandeel echter al snel de overhand.

Alleen maaipercelen bemesten

Recent is de periode om te mogen bemesten op grasland verlengd naar 15 september. De vraag is of het nog verstandig is om te bemesten. De Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen (CBGV) waarschuwt voor te veel stikstof, hoge eiwitgehalten en een matige stikstofefficiëntie tot gevolg. Daarom luidt het advies om alleen nog te mesten op percelen die gemaaid gaan worden en dan maximaal 15 kuub per hectare. Op veengrond wordt zelfs afgeraden om te bemesten. Kunstmest is alleen nodig als er geen drijfmest wordt uitgereden. Afhankelijk van het stikstofleverend vermogen en de nalevering van vorige bemestingen, is de stikstofgift 10 tot 15 kilo.

Vanaf eind augustus heeft gras nog maar weinig aanvulling met stikstof nodig. De onderzoekers Wim Bussink, Zwier van de Vegte en Bert Philipsen geven aan dat de groeisnelheid van het gras snel afneemt met het korter worden van de dagen. Daar tegenover is nalevering van stikstof uit de bodem vrij hoog. Dit jaar is de mineralisatie van stikstof vanuit de bodem hoger dan gemiddeld vanwege een goede vochtvoorziening en warme augustusmaand.

Smakelijkheid

Smakelijkheid van het gras staat op nummer één. In het najaar vergt dit meer inspanning. Als het gras met mest wordt besmeurt, trekken de koeien al snel de neus op. Het scheelt al dat er kleinere hoeveelheden wordt bemest, maar dan nog is het belangrijk om de mest goed te verdelen. Water toevoegen (tot 50 procent verdunnen) helpt niet alleen voor de benutting, het voorkomt ook besmeuring.

De onderzoekers geven verder nog als tip mee om per perceel te bekijken hoeveel mest er nodig is. Zo kan er onderscheid worden gemaakt tussen percelen die de minste mest hebben gehad, het laagste stikstofleverend vermogen hebben en die gepland staan om te maaien. Deze percelen mogen de meeste mest hebben ten koste van andere percelen.

Bij het weiden attenderen weidecoaches erop om snel om te weiden. Het liefst elke dag een ander perceel. Regelmatig percelen schoon maaien houdt het gras fris. Klaver zorgt in het najaar voor extra smaak. Ook kan eventueel wat zout worden gestrooid om de smakelijkheid te verbeteren.

Maaien

Doordat de dagen korter worden, wordt het lastiger om gras voldoende droog in kunnen kuilen. Bij droog en zonnig weer mag de veldperiode best wat langer zijn. In september lukt dit vaak nog wel. In oktober wordt het moeilijk. Als de ondergrond vochtig is, en het drogen tegenvalt, dan werkt een lange veldperiode alleen maar nadelig.

Fabrikanten en leveranciers van inkuilmiddelen adviseren een inkuilmiddel toe te voegen met een homofermentatief product wat veel melkzuurbacteriën vormt. Bij donker weer is er echter te weinig voeding beschikbaar voor de melkzuurbacteriën. In het verleden werd er nog wel eens melasse toegevoegd. In de praktijk blijkt dit lastig uitvoerbaar. Een andere mogelijkheid is het inkuilen van nat najaarsgras met een droog product. Zo zijn er veehouders die droge, suikerrijke, bietenpulp in laagjes door de kuil (laten) rijden. De bietenpulp neemt het vocht op uit het gras en de suikers uit de pulp worden weer benut door de melkzuurbacteriën.