MSD brengt vaccin tegen cryptosporidiose op de markt
Cryptosporidiose is de meest voorkomende vorm van kalverdiarree. De ziekte wordt veroorzaakt door de cryptosporidium parvum parasiet. Als gevolg van de diarree verliest een kalf dagelijks 13 tot 18 procent van zijn lichaamsgewicht door vochtverlies. Dat komt overeen met 6,5 tot 11 kilo vochtverlies per dag, terwijl een kalf dagelijks 4 tot 8 liter vocht opneemt via biest, melk en water. Dit leidt tot uitdroging door verlies van vocht, natrium en kalium. Cryptosporidiose veroorzaakt bovendien ernstige verzuring van het verteringssysteem van het kalf. Kalveren met verzuringsverschijnselen zijn vaak niet uitgedroogd.
60 euro per kalf
Kalveren met diarree hebben 11 keer zo grote kans op sterfte, zo blijkt uit onderzoek. Van alle kalversterfte blijkt ongeveer de helft veroorzaakt door kalverdiarree. De totale kosten als gevolg van gewichtsverlies, toenemende gevoeligheid voor andere ziekten en behandelkosten kunnen volgens MSD oplopen tot 60 euro per geïnfecteerd kalf.
Cryptosporidiose is de meest voorkomende vorm van kalverdiarree. De ziekte treedt vooral op vanaf vijf dagen na de geboorte tot de derde levensweek van het kalf. In Nederland blijkt dat op 90 procent van de bedrijven sporen van cryptosporidium worden aangetoond. Op deze bedrijven test ongeveer een kwart van de aanwezige kalveren positief op de aanwezigheid van de ziekte.
De overdracht van de ziekte vindt vooral plaats via een ziek kalf, bijvoorbeeld via de huisvesting. Grondig schoonmaken helpt om de infectiedruk te verlagen, maar kan de parasiet nooit helemaal verwijderen, stelt MSD. Ook drinkwater en water in sloten zijn een grote bron voor de overdracht van de ziekte. Daarnaast kan besmetting ook plaatsvinden van koe op kalf en door wild, zoals herten en wilde ganzen, al is de infectiedruk hiervan beperkt.
10 miljard eitjes per dag
Een kalf raakt besmet via de bek. Tien tot vijftien eitjes van de parasiet kunnen al voldoende zijn om geïnfecteerd te raken. De sporen van de parasiet vermenigvuldigen zich in de darm. Een geïnfecteerd kalf scheidt vervolgens tot 10 miljard eitjes per dag uit. De darm raakt aangetast en is daardoor minder in staat om nutriënten op te nemen. De nutriënten trekken water naar de darm, wat leidt tot diarree.
De diarree van het kalf begint vaak vanaf dag 5 tot 7 na de geboorte, is geel en waterig en kan soms wel weken aanhouden. Wanneer er sprake is van verzuring, vertoont het kalf geen zuigreflex en laat dronken gedrag zien. Vaak liggen ze plat op de grond en reageren ze niet op externe prikkels. Een diagnose kan worden gesteld met de Bio-X Rainbow Calf sneltest of in het laboratorium met bijvoorbeeld een PCR-test. Verzuring is vast te stellen met een analyse van bloed en serum.
Cryptosporidiose wordt op dit moment aangepakt met onder andere Halofuginone. Dit middel wordt binnen 48 uur na geboorte of binnen 24 uur na het ontstaan van diarree aan het kalf toegediend. De stof verlaagt de infectiedruk en de uitscheiding van eitjes van de parasiet. Daarnaast is een goede hygiëne belangrijk. De eitjes van de parasiet kunnen zich makkelijk in de stal vestigen. Ze worden aangetroffen op muren, in drinkbakken, speenemmers, voerbakken en op werkkleding.
Regelmatig grondig reinigen helpt de infectiedruk te verlagen. Bovendien helpt het om kleine groepen dieren van dezelfde leeftijd of individueel te huisvesten en om de hokken dagelijks of om de dag van schoon stro te voorzien. Zieke kalveren dienen zo snel mogelijk geïsoleerd te worden van gezonde dieren.
Antistoffen via biest
In de strijd tegen cryptosporidiose heeft MSD Animal Health een vaccin ontwikkeld: Bovilis Cryptium. Het middel is volgens de fabrikant het eerste en enige vaccin dat kalveren direct na de geboorte beschermt tegen cryptosporidiose. De entstof wordt subcutaan, onderhuids, toegediend aan drachtige dieren in de periode van 12 tot 3 weken voor afkalven.
In het eerste jaar dient Bovilis Cryptium tweemaal te worden gegeven met een interval van vier tot vijf weken. In Nederland mag het middel uitsluitend door een dierenarts worden toegediend. Het middel stimuleert de aanmaak van antilichamen tegen de crypto-parasiet, die na de geboorte via de biest aan het kalf worden doorgegeven.
Het middel, waaraan MSD 23 jaar heeft gewerkt, zorgt voor een betere passieve immuniteit – via de biest gekregen antistoffen – bij pasgeboren kalveren en vermindert daarmee diarree door de parasiet significant. Het zogenoemde GP40-antigeenvaccin werkt in op minimaal vier stadia van de ontwikkeling van de parasiet in de darm. Uit testen met het middel bleek dat de diarree bij jonge kalveren aanzienlijk afnam en dat de kalveren minder eitjes van de parasiet uitscheidden. Bovendien bleek de gezondheidsscore van kalveren die biest van gevaccineerde koeien hadden gekregen beter.
Bovilis Cryptium kan tegelijk met Bovilis Rotavec en Corona worden toegediend, waarmee ook andere belangrijke veroorzakers van kalverdiarree, zoals E. coli-bacteriën en corona- en rota-virussen, kunnen worden aangepakt, stelt MSD.
Het middel is verkrijgbaar bij dierenartsen. Zij bepalen ook de uiteindelijke verkoopprijs, maar MSD verwacht dat de prijs van een behandeling tussen de 12,5 en 25 euro zal liggen in Nederland.
